كاهش مدت خدمت سربازي

سردار موسي كمالي ، مدير مشمولان ستاد كل نيروهاي مسلح در گفتگويي به سوالات مختلف خبرنگار جام‌جم آنلاين در باره قانون جديد خدمت سربازي پاسخ داده است.

شرايط كاهش مدت خدمت سربازي

براساس دستورالعمل‌هاي ستاد كل نيروهاي مسلح و تاييديه رهبر معظم انقلاب اسلامي مدت خدمت سربازي از خرداد سال جاري كاهش يافت و معافيت‌هاي خاصي نيز براي فرزندان شهدا، ايثارگران، جانبازان، رزمندگان و حتي فرزندان كساني كه در دوران دفاع مقدس در منطقه عملياتي به عنوان سرباز خدمت كردند در نظر گرفته شده است.

براساس همين دستورالعمل‌ها فرزند چهارم يك خانواده، فرزندان رزمندگاني كه سابقه 30 ماه حضور در جبهه داشته باشند يا فرزند افرادي كه در دوران دفاع مقدس 30 ماه در منطقه عملياتي بودند معاف مي‌شوند و حتي اين معافيت‌ها به دامادها و نوه‌هاي آنها نيز تسري يافته است.

در اين رابطه سوالات متعددي وجود دارد چراكه براي بسياري از مردم مشخص نيست شمول اين معافيت‌ها تا كجاست و چه كساني و با چه شرايطي مي‌توانند از آن استفاده كنند؟.

سردار موسي كمالي ، مدير مشمولان ستاد كل نيروهاي مسلح در گفتگويي به سوالات زیر پاسخ مي‌دهد. آنچه در پي مي‌آيد حاصل اين گفتگوست.

طرح اصلاح قانون نظام وظيفه كه در دستور كار مجلس قرار دارد، چه تفاوتي با طرح كاهش خدمت سربازي دارد؟ آيا اين 2 مكمل هم هستند؟
طرحي كه الان در دستور كار مجلس است، قبلا در ستاد كل نيروهاي مسلح بررسي شده و بعد از طي تشريفات قانوني يعني اخذ تاييديه مقام معظم فرماندهي كل قوا به دولت و مجلس ارسال شد. تعدادي از نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي براي اينكه به كار سرعت دهند آن را به صورت طرح ارائه داده اند كه يك فوريت اين طرح در مجلس تصويب و بعد براي بررسي بيشتر به كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي به عنوان كميسيون اصلي بررسي كننده طرح ارجاع شد. همچنين در كميسيونهاي آموزش و تحقيقات، فرهنگي و حقوقي و قضايي به عنوان كميسيونهاي فرعي بررسي شد. در نهايت بر اساس گزارش كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، كليات آن در صحن مجلس تصويب و بررسي جزئيات آن نيز شروع شده است. شايد بشود گفت بالغ بر 90 درصد همان مواردي است كه ستاد كل نيروهاي مسلح اعلام كرد ولي يك مقدار اختلاف نظري وجود دارد كه در صحن علني مجلس بررسي مي‌شود.

يعني شما مي خواستيد لايحه بدهيد كه نمايندگان آمدند طرح دادند؟
نه. ما موضوع را به صورت لايحه به دولت داديم اما نمايندگان براي اينكه اين كار را سرعت بدهند به صورت طرح به مجلس ارائه دادند و موضوع مورد هماهنگي ما هم است .

مدت زمان سربازي در حال حاضر چقدر است و براي افراد تحصيل كرده چقدر كم مي‌شود؟
طبق قانون طول خدمت سربازي 30 سال است كه به چهار دوره تقسيم مي‌شود. دوره ضرورت 2 سال ، دوره احتياط هشت سال ، دوره ذخيره اول 10 سال و دوره ذخيره دوم نيز 10 سال است اما مدت آن به صورت پيوسته 2 سال است.ستاد كل نيروهاي مسلح چندي پيش مدت خدمت سربازي را از 2 سال به 18 ماه كاهش داد كه براي بعضي از مناطق و افراد تحصيلكرده كمتر از آن است.

بیشتر توضیح دهید.
خدمت سربازي در حال حاضر 18 ماه است. البته خدمت برخي افراد مقداري هم كاهش مي‌يابد. مثلاً كساني كه در مناطق محروم هستند، مدت خدمت آنها 17 ماه و افرادي كه در مناطق عملياتي هستند 16 ماه است. همچنين علاوه بر آن از مدت خدمت فرد داراي ليسانس يك ماه، فوق ليسانس 2 ماه، دكترا سه ماه و فوق تخصص چهار ماه در يكي از سه حالتهاي مورد اشاره كم مي شود بنابراين افراد تحصليكرده كه در هر كدام از اين سه حالت قرار بگيرد، خدمتشان كم مي‌شود. يعني اگر سرباز ليسانس در منطقه عملياتي باشد، سه ماه از 18 ماه سربازي‌اش كم خواهد شد.

چرا این موضوع شامل فوق دیپلمها نمیشود ؟
مدت خدمت سربازي اينطوري نيست كه يك عده اينجا نشسته باشند يك چرتكه و يا ماشين حسابي بزنند و بگويند كه حالا اين باشد و اين نباشد.بايد توجه داشت كه مدت سربازي، معافيت ها، عدم خريد خدمت، بكارگيري سربازان در محل سكونت و ... همه اينها استدلال خاص خود را دارد. مدت خدمت سربازي را با توجه به 2 تا عامل عمده تعيين مي كنيم يكي تعداد مشمولين اعزامي، دوم؛ نياز نيروهاي مسلح. با توجه به نيازي كه ما به فوق ديپلم داريم و تعداد مشمولين فوق ديپلم اعزامي به اين نتيجه رسيديم كه آنها در شمول كسر خدمت قرار نمي‌گيرند و بر همين اساس ممكن است در آينده باز خدمت برگردد به 24 ماه و اين يك چيز طبيعي است.

مجلس در خصوص مدت خدمت مصوبه‌اي داشته و همچنين شايعاتي وجود دارد كه مدت خدمت از 18 ماه به 16 ماه تغيير مي‌يابد، نظرتان را بفرمائيد.
مجلس شوراي اسلامي با اصلاح بند الف ماده چهار قانون خدمت وظيفه عمومي مدت خدمت را براي مشمولين زير ديپلم 24 ماه، ديپلم 22 ماه، فوق ديپلم 20 ماه، ليسانس 18 ماه، فوق ليسانس 16 ماه و دكتري را 14 ماه تعيين كرده است. لذا چنانچه مصوبه ستاد كل مبنا قرار گيرد، مدت خدمت افزايش پيدا كرده (البته بيشتر از 95 درصد سربازان) ولي اگر قانون مبنا قرار گيرد يعني 24 ماه، خدمت 14 الي 24 ماه تعيين شده است.



شرايط معافيت بخاطر خدمت سه برادر


معافيت و طرح كاهش خدمت سربازي كه مورد موافقت مقام معظم رهبري قرار گرفت، شامل چه كساني مي‌شود؟

يكي از معافيت‌هايي كه اجرا مي‌شود، معافيت فرزند چهارم خانواده اي است كه سه برادرش خدمت سربازي را انجام داده اند. اين كه گفته مي‌شود سه تا عضو خانواده، به اين دليل است كه بعضي از اين افراد ممكن است دوره سربازي خود را متعهد به يكي از وزارتخانه‌ها و يا سازمانها بوده اند مثلا به وزارت آموزش و پرورش و يا قوه قضاييه تعهد خدمتي داشته اند و يا حتي در نيروهاي مسلح به صورت كادر خدمت كرده اند يعني سربازيشان را به جاي اينكه 2 سال باشد، 30 سال خدمت كرده اند يا به صورت پيماني خدمت كرده اند كه اين مصوبه شامل آنها هم مي شود.

يعني اگر سه فرزند يك خانواده خدمت كرده و حتي بعضي از اين سه نفر تعهد خدمتي به ادارات دولتي هم داشته باشند برادر چهارم معاف مي‌شود؟

بله. همين طور است.اگر سه فرزند كارت پايان خدمت گرفتند، فرزند چهارم معاف است.

اگر يكي از اين سه برادر از معافيت پزشكي استفاده كرده و يا خدمت خود را خريده باشد، فرزند چهارم معاف مي‌شود؟

نه. به هيچ وجه كساني كه از معافيت استفاده كرده اند هر نوع معافيتي، اعم از خريد خدمت، معافيت پزشكي، معافيت كفالت، معافيت رهبري و هر نوع معافيتي ديگر باشد، اين مصوبه شامل آنها نمي‌شود و فرزند چهارم معاف نخواهد شد. چون حتما بايد سه فرزند به خدمت رفته باشند و كارت پايان خدمت داشته باشند نه معافيت.

يعني اگر پنج برادر باشند، يكي از آنها معافيت دارد و سه برادر خدمت رفته باشند، فرزند پنجم معاف مي‌شود؟

فرقي نمي كند. براي معافيت يك فرزند حتما بايد سه فرزند خدمت كرده باشند.

اگر يك خانواده هفت پسر داشته باشد و پنج فرزند خدمت كرده باشد، 2 فرزند ديگر معاف مي‌شوند؟

به ازاي هر سه فرزند خدمت كرده، يك فرزند معاف مي‌شود. براي معافيت 2 فرزند شش فرزند بايد خدمت كرده باشند.



شرايط معافيت فرزندان خانواده‌هاي ايثارگر

وضعيت خدمت فرزندان شهدا چطور است؟

برابر مصوباتي كه داريم 2 تا از فرزندان شهدا معافند. ممكن است يك شهيد قبل از شهادت سابقه جبهه يا اسارت داشته باشد، لذا فرزند سوم و حتي فرزند چهارم شهيد مي‌تواند از مقرراتي كه براي رزمندگان و يا براي آزادگان است، استفاده كند.

فرزندان آزادگان چطور؟

آزادگاني كه سه سال اسارت داشته باشند، يك فرزندشان معاف است. آزاده اي كه كمتر از سه سال اسارت داشته باشد، به ازاي هر سال شش ماه از خدمت فرزندش كسر خدمت مي گردد.

فرزندان جانبازان چطور؟

يك فرزند جانباز 25 درصد و بالاتر، معاف مي‌شود. اما اگر جانبازي زير خدمت 25 درصد باشد به تناسب جانبازي از خدمت فرزندش كسر مي شود.

فقط يك فرزند جانباز زير 25 درصد مي‌تواند از اين تسهيلات استفاده كند؟

بله فقط يك فرزند. يك رزمنده جانباز نمي تواند امتيازات خود را به 2 فرزند بدهد. اما اگر زن و شوهر هر 2 رزمنده و يا جانباز هستند، هر كدام مي توانند امتياز خودشان را به يكي از فرزندان بدهند.

البته اگر يك جانبازي، آزادگي و رزمندگي هم داشته باشد، مي تواند از هر 2 تسهيلات براي 2 فرزندش استفاده كند.

فرزندان رزمندگان چطور؟

براي رزمندگان 30 ماه جبهه ملاك است. يعني اگر رزمنده اي 30 ماه سابقه جبهه داشته باشد، يك فرزندش معاف مي‌شود. اگر 60 ماه داشته باشد، 2 فرزندش از خدمت سربازي معاف هستند. كمتر از 30 ماه به نسبت حضور در جبهه از خدمت فرزندش كم مي شود. مثلا، اگر رزمنده‌اي 50 ماه سابقه جبهه دارد، براي 30 ماه يك فرزند معاف مي‌شود و براي 20 ماه ديگر نيز به تناسب از خدمت فرزند دوم كسر مي‌شود.

به تناسب كسر كردن خدمت چگونه است؟ به عبارتي فرزند جانباز زير 25 درصد يا رزمنده‌اي كه كمتر از 30 ماه جبهه دارد، چقدر از خدمت فرزندش كم مي‌شود؟

ما به خاطر 30 ماه جبهه 18 ماه از خدمت سربازي را معاف مي‌كنيم. اگر كمتر از اين باشد، طبق فرمول محاسبه خواهد شد. اينطوري حساب مي كنيم مي گوييم هر چقدر پدر سابقه جبهه دارد ضربدر 60 درصد مي شود بعد خدمت فرزندش را محاسبه مي كنيم ببينيم خدمتش چقدر مي شود. اگر خدمتش 14 ماه يا 13 ماه شود، از آن امتيازات تحصيلي و يا حضور در منطقه عملياتي هم مي‌تواند استفاده كند. يعني اگر فرد فوق ليسانس هم باشد، 2 ماه ديگر از خدمتش كسر خواهد شد.

قبلا وقتي طرح خريد خدمت بود، خانواده‌هاي ايثارگران و جانبازان از امتيازاتي برخوردار بودند، بعنوان مثال برادر يك جانباز زير 25 درصد از 50 درصد تخفيف برخوردار مي‌شد، اگر يك جانباز براي خريد خدمت برادرش از اين طرح استفاده كرد آيا الان مي‌تواند براي كاهش خدمت پسر يا دامادش هم اقدام كند؟

مانعي ندارد. ايثارگراني كه قبلا از تسهيلات خريد خدمت (تخفيف مبلغ) استفاده كرده‌اند، مي‌توانند براي معافيت يا كسرخدمت فرزند استفاده كنند.

فرزندان شهدا يا جانبازان و رزمندان مي‌توانند از 2 تسهيلات استفاده كنند؟

هر فردي به جز خانواده شهيد مي تواند از 2 تا تسهيلات استفاده كند. يعني مي‌تواند از امتياز جانبازي و رزمندگي و يا از جانبازي و آزادگي استفاده كند. بنابراين اگر فردي70 ماه سابقه جبهه دارد و 50 درصد جانباز است، براي آن 70 ماه 2 فرزندش معاف مي‌شوند و براي50 درصد جانبازي هم 2 فرزند ديگرش معاف مي‌شوند. بنابراين چنين افرادي مي‌توانند 4 فرزند خود را معاف كنند.

ولي براي فرزندان شهدا قضيه فرق مي كند چون آنها محدوديتي ندارند. 2 فرزند شهيد معاف مي شوند همچنين ديگر فرزندان مي‌توانند از امتيازات رزمندگي و جانبازي و امتيازات ديگر برخوردار شوند.

طرح كاهش خدمت سربازي آيا شامل فرزندان افرادي كه در دوره جنگ تحميلي در منطقه عملياتي حضور داشته اما سرباز بودند و در حال حاضر جانباز و آزاده نيستند، هم مي‌شود؟

اين مقررات شامل همه افرادي مي شود كه در منطقه عملياتي حضور داشتند كه عبارتند از كاركنان نيروهاي مسلح اعم از كاركناني كه حالا پايور ، كارمند و پيماني هستند، سربازان وظيفه ، بسيجيان ، نيروهاي مردمي و كاركنان دولت.

وضعيت فرزندان كاركنان دولت به چه صورت خواهد بود؟

كاركنان دولت 2 دسته اند يك عده كساني بودند كه از طريق نيروي مقاومت بسيج در جبهه‌ها حضور داشتند كه فرزندان آنها از سوابق جبهه پدرانشان مي‌توانند استفاده كنند و عده ديگر كساني هستند كه كارمند سازمانها و يا نهادهايي همچون صدا و سيما، خبرگزاري جمهوري اسلامي يا سازمان تبليغات بودند و براي انجام ماموريت هاي محوله اين سازمانها در جبهه‌ها حضور يافتند كه فرزندان آنها از 50 درصد سوابق جبهه آنها مي‌توانند استفاده كنند. يعني اگر يك كارمند صدا و سيما براي فيلمبرداري 50 ماه در جبهه حضور يافت، 25 ماه از سابقه جبهه‌ وي براي كسر خدمت فرزندش به تناسب محاسبه خواهد شد.

اما نيروهاي جهاد سازندگي سابق كه بعنوان ماموريت در جبهه حضور مي‌يافتند، از اين قاعده مستثي هستند و همه سوابق جبهه آنها براي فرزندانشان محاسبه مي‌شود.



شرايط معافيت دانشجويان از سربازي

دانشجوياني كه به نوعي مي‌توانند از مزاياي كسر خدمت استفاده كنند، اما تا پايان سال 1389 كه پايان مهلت اجراي اين قانون است، همچنان دانشجو خواهند بود، آيا بايد انصراف دهند؟

آنهايي كه به هرحال الان دانشجو هستند 2 دسته مي‌باشند. يك دسته كساني كه اگر در حال حاضر اقدام كنند مطابق قانون فعلي بطور كلي معاف مي‌شوند، مثلا فرزند رزمنده‌اي كه 30 ماه جبهه دارد يا شخصي كه سه برادرش خدمت كرده هستند، اين عده نيازي به انصراف دادن ندارند و مي توانند در حين تحصيل با داشتن معافيت تحصيلي براي معافيت دائم خود اقدام كنند.

عده ديگر كساني هستند كه معاف كامل نمي‌شوند بلكه اگر براي نظام وظيفه اقدام كنند مقداري از خدمت آنها كسر مي‌شود اين عده خودشان به 2 دسته تقسيم مي‌شوند، يك عده كساني هستند كه مدت كسر خدمتشان زياد است و فقط 2 تا سه ماه بايد خدمت بروند كه اين عده بدون اينكه انصراف دهند، مي‌توانند در تابستان به سربازي بروند و تا قبل از آغاز سال تحصيلي خدمت خود را تمام كنند. ما به سازمان وظيفه عمومي هم ابلاغ كرده ايم كه براي اين عده در تابستان دفترچه صادر كنند تا بتوانند به خدمت اعزام شوند.

اما عده ديگر كساني هستند كه بايد بيش از سه ماه به خدمت بروند كه آنها بايد صبر كنند تا تحصيلات آنها به پايان برسد و توصيه ما به آنها اين است كه از ادامه تحصيل انصراف ندهند.

براي محاسبه كسر خدمت فردي كه مشمول اين قانون است آيا وي اول بايد اعزام شود؟ بعنوان مثال عده‌اي از دانشجويان در حال حاضر كمتر از سه ماه خدمت دارند، مثلا فردي پدرش 21 ماه در زمان جنگ در منطقه عملياتي بوده و خودش يك سال عضو فعال بسيج محل زندگي‌اش بوده است، بسيج محل مي‌گويد شما بايد به خدمت برويد و بعد ما نامه كسر خدمت بدهيم، آيا اين فرد بايد اعزام شود تا كسر خدمت وي محاسبه گردد؟

قبلا همين طور بود. يعني ابتدا فرد به خدمت اعزام مي‌شد و بعد گواهي كسر خدمت وي صادر مي‌شد. ولي اين ضوابط اصلاح شده و افراد واجد شرايط قبل از اعزام به خدمت مي‌توانند جهت دريافت كسر خدمت اقدام كنند.

آيا امكان دارد كه قبل از اعزام، كسر خدمت وي محاسبه شود؟ چون ممكن است نامه نگاري براي محاسبه كسر خدمت وي طولاني شود و بيش از مدت خدمتش طول بكشد.

بله.برابر ابلاغيه جديد ستادكل به نيروهاي مسلح افراد مي‌توانند قبل از اعزام به خدمت براي دريافت كسر خدمت اقدام كنند.

آنهايي كه كمتر از سه ماه خدمت دارند و مي‌خواهند تابستان بروند اقدام كنند چقدر بايد آموزش ببينند؟

آموزش فعلاً 10 هفته است. يعني 2 ماه و 10 روز و بقيه مدت هم بايد در جايي خدمت كند.

آيا قانون كنوني معافيتها تمديد هم خواهد شد؟

انشاءالله. زماني كه مي‌خواهيم قانون را تمديد كنيم معمولا اين موارد را در نظر مي گيريم كه كساني كه واجد شرايط معافيت و يا كسر خدمت بوده اند ولي به دليل تحصيل و يا مسائل ديگر نتوانسته‌اند از آن استفاده کنند، جزو تمديدي ها باشند.

امكان دارد كه اين قانون بعد پايان سال 1389 ديگر تمديد نشود؟

معمولاً ما اينجور موارد را تمديد مي کنيم لذا آنهايي که واجد شرايط هستند نگران نباشند و از ادامه تحصيل انصراف ندهند.



شرايط ‌معافيت‌دامادها و سربازان در حال خدمت

اگر فرزند چهارم كه مشمول قانون جديد بخشودگي و معافيت از خدمت سربازي مي‌شود، در حال گذراندن دوره سربازي باشد، بايد چه كار كند؟

الان سريعاً بايد ترخيص شود. يعني ما به نيروهاي مسلح ابلاغ كرده ايم كه نفر چهارم مراجعه كرده را بايد سريعا ترخيص كنند.يكسري فرمهايي پيش بيني شده و به محض اينكه فرد كپي يا اصل كارت پايان خدمت برادرهايش را ارائه كند، ترخيص مي شود.

در مورد صحت كارتهاي پايان خدمت افراد استعلام هم مي‌كنيد؟

بله. در خصوص صحت كارتهاي پايان خدمت، استعلام صورت مي‌گيرد چون بعضاً ممكن است افرادي باشند كه كارت پايان خدمتشان جعلي باشد.

اگر 2 فرزند يك خانواده خدمت كرده باشند و نفر سوم در حين خدمت به دلايلي معافيت يا معافيت پزشكي گرفته، آيا برادر چهارم معاف مي‌شود؟

كساني كه در زمان جنگ شش ماه و بعد از جنگ يك سال خدمت كرده اند، بعد به دلايلي از خدمت ترخيص شده اند، مثلا تصادفي كرده يا بيماري داشته و به هر دليل ترخيص شده اند، چنين افرادي در شمول خدمت كرده محسوب مي شوند و برادر آنان مي تواند از اين تسهيلات استفاده كند.

2 فرزند يك خانواده خدمت كرده‌اند و فرزند سوم و چهارم 2 قلو هستند، كداميك معاف و كداميك بايد به سربازي برود؟

در اينجا پدر خانواده بايد يكي را براي معاف شدن و يكي را براي خدمت رفتن انتخاب كند. در صورتي كه پدر زنده نباشد انتخاب با مادر يا ولي قانوني او است.

اگر فرزند سوم و چهارم 2 قلو نبوده بلكه يك سال باهم فاصله سني دارند، برادر سوم در حال گذراندن سربازي است، تكليف برادر چهارم چه مي‌شود ؟

اگر 2 برادر خدمت كرده‌اند، برادر سوم هنوز خدمت سربازي اش را به پايان نرسانده باشد، 2 حالت دارد يا اين برادر سوم متعهد است مثلاً متعهد خدمت به قوه قضاييه است، در اينجا اگر برادر سوم 2 سال تعهد خود را انجام داده، برادر چهارم معاف خواهد شد، اما اگر برادر سوم متعهد نبود و در حين گذراندن سربازي است ، اگر يك سال خدمتش انجام شده باشد، برادر چهارم معاف مي‌شود، اما اگر كمتر بود، به برادر چهارم تعويق اعزام مي‌دهيم تا آن برادر يك سال خدمت كند و بعد وي معاف شود. در هر حال مشكلي پيش نخواهد آمد.

برادران ناتني چگونه مي‌توانند از معافيت برخوردار شوند؟

برادران ناتني اگر وابسته به پدر باشند، مي‌توانند از امتياز معافيت چهار فرزند استفاده كنند اما اگر وابسته به مادر باشند، نمي‌توانند. يعني مثلاً پدري دو زن يا بيشتر داشته است. نام فرزندان اينها در شناسنامه پدر است و اين فرزندان مي‌توانند از معافيت استفاده كنند. ولي اگر زني مثلا از يک مرد 2 پسر و از مرد ديگر هم 2 پسر ديگر دارد، اين فرزندان نمي‌توانند از معافيت چهار فرزند استفاده كنند. دليلش اين است که طبق قوانين ما فرزند متعلق به پدر است و اگر شما بخواهيد مادر را هم حساب بکنيد ممکن است ما بعداً به مشکل بخوريم. يعني اين مادري که 2 تا پسر دارد چون نام آنها در شناسنامه پدر است، پدر مي‌تواند براي فرزندان ديگرش آنها را محاسبه کند و ممكن است يکبار ديگر مادر هم بيايد همين ادعا را بکند. اختلاف بين پدر و مادر مي افتد و دادگاه حق را به پدر مي دهد لذا ملاک شناسنامه پدر است.

معاف شدن يا كسر خدمت داماد و نوه‌ها به چه صورت است؟

اين موضوع در همان طرحي كه در دستور كار مجلس قرار دارد، مي‌باشد. بر اساس آن كساني كه واجد شرايط يکي از اين معافيت ها هستند مثلاً يک رزمنده اي 40 ماه سابقه جبهه دارد ولي هيچ فرزند ذکوري ندارد، پيش بيني شده که اين موضوع بتواند به يکي از دامادها يا نوه هاي وي منتقل شود. يا فرضاً در نظر بگيريد شهيدي اصلاً بچه نداشته و مجرد بوده، به شهادت رسيده خانواده آن شهيد مي‌توانند يکي از دامادها يا نوه ها را ازخدمت سربازي معاف کنند. البته اين موضوع براي اجرايي شدن بايد به تصويب نهايي مجلس برسد.

با توجه به اينكه دامادها و نوه‌ها هم مي‌توانند از اين قانون بهرمنده شوند، آيا خواهر زاده‌ها و برادرزاده‌ها هم مي‌توانند از آن استفاده كنند؟

آنچه در طرح پيش‌بيني شده فقط داماد و نوه مي‌باشد.



شرايط معافيت بسيجيان از سربازي

براي نيروهاي بسيجي پايگاه مقاومت و گردانهاي عاشورا چقدر خدمت كسر مي‌شود؟

قانوني به نام قانون احتساب بسيجيان جزو خدمت دوره ضرورت داريم. بر اساس آن بسيجياني كه با توجه به شرايطي عضو گردانهاي عاشورا باشند يا كادر پايگاههاي مقاومت باشند، به ازاي هر سال بين 45 روز تا سه ماه از خدمت آنها كسر مي شود و حداكثر 9 ماه از خدمت آنان كسر خواهد شد. يعني اگر فردي10 سال سابقه حضور در پايگاههاي مقاومت بسيج داشته باشد، حداكثر 9 ماه از خدمت وي كسر مي‌شود.

اين افراد بايد كارت فعال بسيج را داشته باشند؟

ما دستور العملي براي نيروي مقاومت بسيج تهيه كرده ايم كه بر اساس آن اقدامات لازم صورت مي گيرد. اگر افراد واجد شرايط باشند، خدمت آنها نيز كسر خواهد شد. مثلا فرد داراي شرايط بايد از بسيج محل گواهي بگيرد و به تاييد سپاه استان برسد. يعني آخرين حدي كه مي تواند تاييد كند سپاه استان است بعد جزئياتي هم كه گفته مثلاً فرمانده و اعضاي حوزه مقاومت بسيج فرمانده و مسولان گردانهاي عاشورا و همطراز آنها، فرمانده گروهانهاي عاشورا و همطراز آنها ، فرمانده پايگاههاي مقاومت و مسوالان واحدهاي دانش آموزي.

با توجه به طرح شايعاتي در خصوص كم شدن خدمت متاهلين، بفرمائيد وضعيت خدمت متاهلين به چه صورت است؟

كم شدن مدت خدمت متاهلين يك شايعه است و صحت ندارد. بنا بر مصوبه مقام معظم فرمانده کل قوا، افراد متاهل حتي الامکان در استان محل سکونتشان يا استان محل سکونت همسرانشان بکارگيري مي شوند. اين چيزي است که مصوب است و الان هم اجرا مي شود. نحوه خدمتشان مثل بقيه است و هيچ تفاوتي با بقيه ندارد، اما در قانون تسهيل ازدواج جوانان قيد شده است كه حقوق سربازان متاهل 2 برابر حقوق سربازان مجرد باشد. الان بيش از سه سال از تصويب اين قانون مي‌گذرد ولي هنوز هم يک ريال بودجه براي اجرايي شدن آن تخصيص نيافته است.

اعتبار اجرايي شدن اين قانون را مجلس بايد در بودجه سالانه تصويب کند يا دولت بايد بدهد؟

دولت بايد بدهد. مجلس اين اجازه را داده است اما دولت بايد آن را در بودجه سالانه بياورد تا در مجلس تصويب شود كه اين فرايند تاکنون طي نشده است. بنابراين حقوق سربازان متاهل هم در حال حاضر مثل مجردهاست و آنها هيچ تسهيلات ديگري ندارند.

براي خريد خدمت هم برنامه اي داريد؟ چرا مثل گذشته اجازه نمي‌دهيد مشمولان خدمت خود را بخرند؟

خريد خدمت سربازي طرحي براي قشر خاصي از جامعه بود كه عموماً هم افراد متمکن بودند و افراد محروم جامعه نمي توانستند از آن استفاده کنند.همچنين اين موضوع لباس سربازي را از آن قداستش پايين مي‌آورد بطوري كه در جامعه هر جا سربازي مشاهده شود، مي گويند وي فقير است و لباس سربازي به عنوان لباس فقر معرفي مي شود.

از طرف ديگر، براي تامين مبلغ خريد خدمت فشار روحي و رواني به خانواده ها وارد مي شود و بعضي از خانواده‌ها براي خريد خدمت بايد سختي‌هايي را تحمل كنند و اگر نتوانند مبلغ را تهيه كنند، فرزندانشان سرخورده مي شوند و ممکن است پدر و مادرشان را تحت فشار قرار دهند لذا به دليل معايب زيادي که مساله خريد خدمت دارد به هيچ وجه جزو برنامه هاي ستاد کل نيروهاي مسلح نيست و ستاد به شدت با چنين طرحهايي مخالف است و اگر در جايي هم مطرح بشود، افراد بيشتر نظر شخصي خود را مطرح مي‌كنند.

بعضي از افراد چون از عمق موضوع باخبر نيستند و معايبش را نمي دانند موضوع خريد خدمت را مطرح مي کنند و مي‌گويند چه ايرادي دارد يک عده بيايند پول بدهند و يک عده هم معاف شوند اما نمي‌دانند آن کسي که به سربازي مي‌رود، واقعاً به درد سربازي ديگر نمي خورد اگر قرار است که مدت سربازي فروخته شود بهتر است که اصلاً سربازي حذف شود.



شرايط‌ سربازان ‌حرفه اي ، فراري و غايب

با توجه به اينكه بيشتر كشورها به سمت داشتن ارتش حرفه‌اي حركت مي‌كنند، آيا فكر نمي‌كنيد بهتر باشد ايران هم به اين سمت برود و به جاي دادن اين همه معافيت به ايجاد ارتش حرفه اي اقدام كنيد؟

اصطلاح ارتش حرفه اي اصطلاح اشتباهي است حالا محترمانه تر بگوييم يک اشتباهي است که درآن صورت مي گيرد . کسي نمي تواند بگويد ارتش روسيه ، ارتش چين و ارتش هاي بزرگ دنيا حرفه اي نيستند و آماتور هستند يا ادعا كنند كه ارتش جمهوري اسلامي ايران حرفه اي نيست و آماتور است ولي ارتش جزاير سليمان يا امارات متحده عربي حرفه اي است. متاسفانه اين اصطلاح توسط بعضي افراد و حتي مسئولين هم بكار برده مي‌شود، پس اصلاً بحث ارتش حرفه اي و غيره حرفه اي نيست، بحث سربازي حرفه اي است.

نكته ديگر اينكه حدود 60 تا 65 كشور در دنيا داراي سربازي حرفه‌اي هستند كه بعضي از اين کشورها عبارتند از آنتي گوا ، بارمودا ، آندورا ، بارمادوس ، باهاما ، ونيز ، سوانا ، توالو ، سرکيس مريز، سه کي ، سن مارينو، فدراتيو ميکرونزي ، گويا، ناوارو ، آنتليس و اسامي زيادي از اين قبيل. اين قبيل كشورها ! سربازي اجباري ندارند ولي 70 تا 80 کشور دنيا سربازي اجباري دارند.

بعضي از كشورها مثل هلند سربازي را داوطلبانه کرده اند که اگر داوطلب تامين شد ديگر سراغ سربازي اجباري نمي‌روند. چون آنقدر مزايا دارند که افراد داوطلب در نيروهاي مسلح براي شغل، حقوق و مزايايشان مشغول شوند و اگر آنها در نيروهاي مسلح باشند، آينده‌شان تضمين است. اما نيروهاي مسلح ما که از نظر حقوق و مزايا در سطح بالايي قرار ندارند.

پس مطرح كردن اين مباحث براي فريب افکار عمومي است بعضي از رسانه ها هر سه ماه يا هر شش ماه يک بار اين مطالب را چاپ مي کنند و به بهانه هاي مختلف مي‌گويند که کشورهاي دنيا اينطوري است در حاليکه اصلاً اين صحت ندارد.حکومت ما متکي به مردم است، ارتشش هم ارتش مردمي است و راهبردش هم راهبرد تدافعي است لذا همه مردم بايستي در ارتش نقش داشته باشند و سربازي بايستي به صورت وظيفه باشد.

مقام معظم فرمانده کل قوا در اين رابطه فرموده اند که خدمت وظيفه عمومي خدمت واقعاً مقدسي است که در جنگ و صلح در صف اول نيازهاي ملت و کشور قرار دارد لذا بحث ارتش حرفه اي که بعضي از روزنامه ها خيلي فشار مي آورند و فکر مي کنند با يک فشار ديگر کار تمام است، بايد بدانند كه سربازي حرفه اي در ايران با توجه به شرايط کنوني تحقق پيدا نخواهد کرد.

طبق قانون چه كسي سرباز غائب محسوب مي‌شود؟

سربازان غايب به مرداني اطلاق مي شود كه 18سال تمام سن دارند ولي براي رفتن به خدمت خود را معرفي نكنند. سرباز غايب 2 دسته هستند يك عده كساني هستند كه 18 سال آنها تمام شده و خودشان را معرفي نكرده اند. عده ديگر كساني هستند كه به دلايلي معافي موقت مثل معافيت تحصيلي يا معافيت پزشكي موقت گرفته و يا به خارج از كشور رفته اند ولي بعد از پايان مهلت معافيت موقت، خودشان را معرفي نكرده اند.

اگر كسي بعد از 18 سال تمام خود را معرفي كند اما دفترچه اعزام به خدمت وي دير بيايد، آيا غيبت مي‌خورد؟

اين ديگر غائب محسوب نمي شود يعني كسي كه خودش را به سازمان وظيفه عمومي در سن 18 سالگي و يا در صورت داشتن معافيت موقت، بعد از پايان آن معرفي كند، ديگر غايب محسوب نمي‌شود. كسي كه به سن 18 سال رسيده در همان سال بايد خودش را معرفي كند و آن كسي كه معافيت تحصيلي دارد بعد از شش ماه از فراغت از تحصيل بايستي خودش را معرفي كند. اگر معرفي نكند غائب محسوب مي شود البته در قانون فعلي يكي از اصلاحاتي كه انجام شد اين است كه اين شش ماه را به يك سال رسانديم و هر كسي كه به سن 18 سالگي مي رسد يا هر كسي كه از دانشگاهي يا مدرسه اي فارغ التحصيل مي شود يكسال فرصت دارد خودش را معرفي كند.

آيا سربازان غايب‌ هم مشمول طرح كاهش خدمت سربازي مي شوند ؟ مثلاً اگر كسي سرباز غايب باشد و سه برادرش خدمت كرده باشند، معاف مي‌شود؟

سرباز غايب هايي كه تا اول خرداد امسال مرتكب غيبت شده اند، مشمول اين مقررات قرار مي‌گيرند و مي‌توانند از مزاياي آن استفاده كنند، اما كساني كه از اول خرداد به بعد غيبت كرده باشند، مثل غائبين با آنها برخورد مي‌شود.

مطابق قانون به چه كسي سرباز فراري اطلاق مي‌شود؟

هر آن كسي كه در مدت خدمت حتي يك روز هم خدمت كرده و از خدمت خارج شده است به عنوان سرباز فراري محسوب مي شود.

وضعيت سرباز فراري براي مراجعه به خدمت چگونه است؟

آنهايي كه در داخل كشور هستند اگر تا پايان سال 86 فرار كرده باشند، اما مراجعه بكنند در شمول اين مقررات قرار مي گيرند چون مورد عفو مقام معظم فرمانده كل قوا قرار گرفته اند. آنها مي توانند خودشان را معرفي كنند و بقيه خدمت دوره ضرورت را بر اساس همين زمان انجام بدهند. مثلاً كسي كه زماني فرار كرده خدمت 24 ماه بوده اگر الان مراجعه كند همان خدمت 18 ماه را انجام مي دهد و اگر واجد شرايط يكي از معافيت ها هم باشد از آن برخوردار مي شود چون عفو شده است.

سربازان فراري كه به خارج از كشور رفته‌اند، اگر برگردند، چه وضعيتي خواهند داشت؟

در رابطه با خارج از كشور بايد توجه داشت كساني كه تا پايان 1382 از كشور خارج شده اند اينها مي توانند با پرداخت پنج ميليون تومان خدمت سربازي شان را بخرند اما آنهايي كه از سال 83 به بعد از كشور خارج شده اند ديگر تسهيلاتي به آنها تعلق نمي گيرد لذا از اين نظر داخل كشور با خارج از كشور برابر است.

در عين حال كسي كه در خارج از كشور است را بايد جذب نظام كنيم زيرا ما اگر اين كار را نكنيم ديگران او را جذب مي كنند و بعداً هزينه اي كه براي اينها پرداخت مي‌كنيم خيلي بيشتر خواهد بود لذا ما براي اينكه ايرانيان مقيم خارج از كشور به هر دليلي كه اشتباه كرده يا فرار كرده اند يا غير قانوني از كشور خارج شده اند يا قانوني از كشور خارج شده اند و در آنجا غير قانوني اقامت كرده اند، اگر بخواهند به سوي نظام مراجعه كنند به هر حال نيروهاي مسلح در حد سربازي تسهيلات خودش را فراهم مي كند.



شرايط بومي شدن محل خدمت سربازان

آيا شما براي بومي شدن محل خدمت سربازان يعني اينكه سربازان هر استان در همان استان خدمت كنند، برنامه‌اي داريد؟

اين موضوع جزو برنامه ما نيست اما در اينجا چند نكته مطرح است. يكي اينكه سازمان وظيفه عمومي سازمان اعزام كننده است و سازمان بكار گيرنده نيست.سازمان وظيفه عمومي تلاش خود را براي آموزش سربازان در همان استان نزديك محل سكونتشان انجام مي دهد ولي شايد كمتر از 50 درصد اين امر تحقق پيدا مي كند. دليلش اين است ما مراكز آموزشي كه داريم در شهرهاي خاص است مثلاً در استان مازندران اصلاً پادگان آموزشي نداريم يكي 2 تا پادگان خيلي كوچك داريم كه ظرفيتش محدود است يا در گيلان مثلاً پادگاني كه ما داريم پادگان كوچكي است كه شايد مثلاً پانصد نفر هم در هر دوره نمي تواند بگيرد لذا ما مجبوريم اينها را بفرستيم در شهرهايي كه تعداد سربازشان كم است ولي پادگان آنجا ظرفيتش بالاست بنابراين در سازمان وظيفه عمومي فقط بحث آموزش مطرح است و بحث بكارگيري نيست.

نكته ديگر اين است كه بنا نيست سرباز در شهر خودش خدمت كند به دليل اينكه نيازهاي ما عموماً در شرق، غرب و جنوب كشور است درحالي كه سربازهايي كه ما زياد داريم در مركز و شمال و برخي از اين مناطق است. بنابراين ما به ناچار بايد سربازان را به آن مناطق بفرستيم.

نكته بعدي هم اينست كه بكارگيري سربازان در شهرهاي خودشان با اصل سربازي هم مغايرت دارد.

سربازي تربيت نظامي و اجتماعي است. سرباز بايد با دوري از موطن خود، با مناطق، قلمرو و مسائل ديگر آشنا شود كه در مواقع ضروري بتواند كمك كند نه اينكه هر كس در شهر خودش باشد و اين موضوع اصلاً انجام ماموريت نيروهاي مسلح را مختل مي‌كند.

تلاشي كه نيروهاي مسلح انجام مي‌دهند، اين است كه سعي كنند فاصله محل خدمت يك سرباز با موطنش را كاهش دهند نه اينكه هر سربازي در استان خودش يا استان همجوار خدمت كند.

يك سوال ديگر، در حال حاضر سربازان چقدر حقوق مي‌گيرند؟

آنچه در حال حاضر به سربازان پرداخت مي‌شود، اسمش را نمي‌توان حقوق گذاشت به دليل اينكه سربازي كه در پادگان حضور دارد، واقعاً 24 ساعته بايد خدمت كند و اين را اگر بخواهيم با ارزش ريالي مقايسه كنيم مبلغ خيلي زيادي خواهد بود اما مبلغي كه الان به سربازها پرداخت مي‌شود، خيلي ناچيز است و در واقع يك كمك هزينه اي است كه به سربازان پرداخت مي شود كه حداقلش حدود 39 هزار تومان است.ما معتقديم كه اگر قرار است حقوقي به سربازان پرداخت شود، بايد مبلغ قابل توجهي باشد و اين موضوع زيبنده سرباز نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران نيست.

بعضا گفته مي‌شود كه در نيروهاي مسلح از تخصص و توانايي سربازها استفاده نمي شود، نظرتان را بفرمائيد.

نيروهاي مسلح ماموريت دفاع از امنيت، استقلال، تماميت ارضي کشور و... را بر عهده دارند.نيروهاي مسلح بخشي از نيروهاي خود را از بين جوانها استخدام مي‌كند و بخشي را هم از طريق سربازان تامين مي‌كند. طبيعتا در خصوص نيروهايي كه استخدام مي‌ کند بايد پاسخگو باشد يعني اگر رفت يک ليسانس يا دکتراي کشاورزي را استخدام کرد و فردا نتوانست او را بکارگيري کند، بايد پاسخگو باشد اما در رابطه با نيروهاي اجباري و سربازان بايد توجه داشت كه همه ايرانيها با هر نوع دين، مذهب، نژاد و قوميت اعم از ترک ، کرد ، لر، بلوچ ، و... بايد به سربازي بروند و بعضاً هم ممکن است اينها کلي مسائل خاص سياسي داشته باشند حال سوال اينست كه نيروهاي مسلح چکار بايد بکند؟ طبيعي است که نيروهاي مسلح اصلاً نمي تواند همه سربازان را با توجه به تخصص آنها را بکار بگيرد.

بخشي از اين نيروها تخصص هايي دارند كه براي نيروهاي مسلح مفيد است اما تعداد زيادي از اينها کساني هستند که تخصص‌هايي كه دارند مستقيما براي نيروهاي مسلح فايده‌اي ندارد. بنابراين، نيروهاي مسلح اعم از ارتش و سپاه يا نيروي انتظامي مجبور است به اينها آموزشهاي تخصصي بدهد و در مشاغلي بكار گيرد.

يکي از اين آموز‌شها، آموزش فني و حرفه اي است كه به 2 دليل آموزش صورت مي‌گيرد. يكي اينکه در طول مدت سربازي خودمان بتوانيم از توانايي هاي آنها استفاده کنيم و ديگر اينكه از اين آموزش در بيرون هم استفاده كند.سال گذشته ما در حد 25 هزار نفر را آموزش داديم اما اگر سازمان فني و حرفه اي توانايي داشته باشد شايد ما بتوانيم اين ظرفيت را به 100 هزار نفر در سال هم افزايش بدهيم.

در هر حال ماموريت مان مشخص شده است.وظيفه ما نيست كه به همه جوانها آموزش هاي تخصصي بدهيم. اين ماموريتي است که شايد در وزارت كار يا علوم بايد تعريف شود.

نكته خاصي اگر داريد بفرمائيد؟

متاسفانه ما شاهد جوسازي هايي در خصوص خدمت سربازي اعم از كاهش خدمت، سرباز حرفه‌اي، خريد خدمت و يا معافيت از سوي بعضي رسانه‌ها هستيم و بيشتر هم از سوي نشريات زرد به آن دامن زده مي‌شود تا ميزان فروش خود را افزايش دهند اما بايد توجه داشت كه ايران کشوري است که با تهديدات مواجه است و وضعيت سوق الجيشي ما طوري است که بايستي از سرباز استفاده کنيم. همچنين حکومت ما حکومتي است که متکي به مردم است. ارتش متکي به مردم است. قانون هم به ما اجازه اين را داده که بخش عمده اي از نياز نيروي انساني‌ مان را از بين مردم تامين کنيم و قانون گذار اين حق را به ما نمي دهد تا در بازار کار نيروي انساني مورد نياز خودمان را جذب کنيم. بنابراين بحث سربازي اين است که جوانان کشور قبل از اينکه وارد اجتماع بشوند بايستي تعهدي كه نسبت به عزت، استقلال و تماميت ارضي نظام مقدس خودشان دارند را ايفا کنند.

نيروهاي مسلح به جوانان اعتماد دارد و مسئوليت پذيري جوانان را باور دارند و بخش زيادي از مسئوليت هايي که به عهده نيروهاي مسلح گذاشته شده توسط همين جوانان انجام مي شود. يعني اگر عده اي به هر دليل سياسي يا اجتماعي باور کردن جوانان را شعار خود قرار مي دهند در نيروهاي مسلح اين امر با واگذاري مسئوليت به جوانان اجرا مي‌شود و سربازي نگرش و باب جديدي برايشان باز کرده و ديدگاههايشان در خصوص مشکلات و مسائل زندگي و اجتماع واقعاً تغيير کرده و بر اين اساس و با توجه به وضعيت فعلي کشورمان سربازي حذف نخواهد شد و باقي خواهد ماند و از جوانان انتظار داريم که به يک سري شعارها توجه نکنند و به موقع براي انجام سربازي مراجعه کنند و خدمت سربازي شان را انجام دهند چون سربازي هم براي خودشان مفيد است و هم براي نيروهاي مسلح.