وسعت شهر نشتيفان بالغ بر 2414822 متر مربع يا حدود 240 هكتار است كه حدود 158 هكتار آن اراضي خالص شهري بوده يا به عبارت ديگر فضاي خالص شهر 46/65 در صد از كل فضاي شهر است . بقيه اراضي شهري شامل 9 هكتار گورستان و 8/0 هكتار زمين هاي مخروبه و 4/3 هكتار زمين هاي مزروعي و 8/9 هكتار زمين هاي باغات مي باشند كه در مجموع 6/9 درصد از كل فضاي شهر را اشغال كرده اند . از اراضي خالص شهري ، 90 هكتار معادل 4/57 درصد به اراضي مسكوني اعم از نوساز ، تعميري و تخريبي كه بالاترين رقم در كاربريهاي شهري است اختصاص دارد . پس از كاربريهاي مسكوني بيشترين رقم مربوط به شبكه معابر بوده كه سطحي معادل 5/47 هكتار يعني 30 در صد را اشغال كرده است . نشتيفان به دليل بافت پراكنده و ارگانيك و گستردگي حاكم بر ساخت و سازها و موقعيت جغرافيائي خاص منطقه --------- مي باشد ، داراي بافت بسيار باز و متخلخل بوده و از شبكه معابر وسيع و با عرض مناسب برخوردار است . البته شهر هنوز چهره روستائي خود را حفظ كرده و در بعضي از خانه ها، حيوانات اهلي نگه داري مي شود . تعداد واحد هاي مسكوني شهر نشتيفان در سال 1384 حدود 1309 واحد و تراكم خانوار در واحد مسكوني برابر 04/1 خانوار و تراكم نفر در واحد مسكوني معادل 07/5 نفر مي باشد و اين در حالي است كه بعد خانوار در اين سال 85/4 نفر بوده است . حدود اٌ بيش از --- درصد مردم در شهر نشتيفان داراي واحد مسكوني شخصي هستند . تنها ---- در صد خانوارهاي ساكن شهر ، در مساكني كه با استفاده از مصالح با دوام بنا شده اند سكني دارند . به دليل وسعت زياد شهر و عدم وجود محدوديت هاي مختلف در انتخاب سطوح مختلف مسكوني ميانگين سطح واحدهاي مسكوني حدود --- متر مربع براي هر خانوار و متوسط سطح زير بناي مسكوني در اين شهر حدود --- مي باشد . فعاليت هاي تجاري اهالي شهر اكثراٌ در طرفين خيابان اصلي و مركزي شهر مي باشد و اكثر مغازه ها در اين محور از قسمت ورودي شهر تا ميدان انتهاي شهر كه ميدان فوق هسته اوليه نشتيفان نيز مي باشد قرار گرفته است . سطح تجاري شهر حدود 8868 مترمربع و حدود 56/0 در صد اراضي خالص شهري را تشكيل مي دهد . ساختمانهاي اداري شهر اكثراٌ در اطراف شهر ، در قسمت هاي جديد مستقر شده اند . سطوح اين اراضي 4/31114 متر مربع و 97/1 در صد اراضي خالص شهري مي باشند . اراضي با كاربري ورزشي تنها منحصر به يك سالن ورزشي با زميني حدود 435 متر مربع كه در ---- قرار گرفته و وسعت آن حدود 03/0 در صد اراضي خالص شهري است . سطوح آموزشي 5/115009 متر مربع و 3/7 در صد سطح فضاي خالص شهري را اشغال كرده است .
علت وجودي شهر :
موضوع اساسي در مطالعات جغرافيايي شهري ، توجه خاص به علت وجودي شهرهاست . در شناخت علت وجودي شهرها بايد به عوامل زير توجه نمود . 1ـ عوامل اقتصادي و فرهنگي كه شامل : الف) انقلابات و تحولات كشاورزي ، صنعتي و تجاري ب) امكانات اجتماعي ، دانشگاهي و هنري 2 ـ عوامل جغرافيايي كه شامل : الف) موقعيت دفاعي ، گذرگاه هاي كوهستاني ، بنادر بارگيري و باراندازي ب) دسترسي به منابع آب و مواد غذايي ، موقعيت محلي از جهت راههاي حمل و نقل و تقاطع آنها ج) دسترسي به منابع و ذخاير معدني ، الوارهاي جنگلي ، مصالح ساختماني د) مجاورت با نيروگاه هاي برق ، بازار ، جوامع و كانون هاي سياسي
بنابراين در ايجاد شهر يك عامل به تنهايي نمي تواند مؤثر باشد بلكه مجموعه اي از عوامل دخالت دارند و در مورد شهر نشتيفان نيز چنين است و علت وجودي شهر نشتيفان به خاطر عوامل زير مي باشد : الف) عوامل اقتصادي و فرهنگي : 1 ـ مركز دهستان بودن باعث استقرار امكانات خدماتي ادارات و نهادها در اين شهر شده است 2 ـ وجود امكانات بهداشتي و درماني ، رفاهي و خدماتي 3 ـ افزايش مهاجرت و افزايش رشد جمعيت
ب ) عوامل جغرافيايي : 1 ـ قرار گرفتن در دشت وسيع و حاصل خيز 2 ـ برخورداري از منابع آب و خاك مستعد كشاورزي 3 ـ قرار گرفتن در مسير راه خواف به سنگان كه باعث تسهيل در امر حمل و نقل و جابجايي كالا و خدمات و نيروي انساني شده است .
بافت شهر :
قبل از اين كه نشتيفان رسماٌ به عنوان يك شهر محسوب شود داراي بافت شهري كوچك بوده است و داراي بعضي از خصوصيات شهري بوده است به خصوص وجود آس بادها به عنوان آثار باستاني كه باعث توسعه شهر نشتيفان شده است . نشتيفان داراي --- خيابان اصلي و آسفالته بود كه يكي از آنها خيابان --- و ديگري ---- مي باشد . كه مهمترين مراكز تجاري و خدماتي و خانه هاي متراكم و مغازه ها در دو طرف اين خيابان گسترش يافته اند . اكثر خانه هاي نشتيفان از خشت و گل و چوب است و تعداد كمي از خانه ها از آجر و تير آهن ساخته شده اند. خيابان فرعي ديگر نشتيفان ، خيابان ---- فعلي بود كه از ميدان مركزي شروع و به طرف ----- كشيده شده بود . به تدريج شهر نشتيفان توسعه يافت و به علت واقع شدن در مركز دهستان و برخورداري از امكانات رفاهي ، خدماتي ، اداري ، آموزشي ، درماني ، شركت تعاوني ، بانكها و استقرار ادارات و نهادهاي انقلابي و افزايش امكانات رفاهي مثل گاز و آب لوله كشي ، داروخانه ، اداره برق ، آموزش و پرورش و مخابرات و اداره پست و . . . باعث گسترش سريع اين شهر شد و در سال 1383 رسماٌ به عنوان شهر محسوب شد و شهرداري فعاليت خود را از همين سال آغاز كرد و اكنون نشتيفان بافت يك شهر در حال توسعه را دارد . خيابانها ، ساختمانها و مراكز اداري و شكل و سيماي شهر در حال تغيير و تحول است . در نقشه قديمي شهر ، شهر داراي كوچه هاي باريك و نامنظم بوده كه در حال حاضر در دست بازسازي و تعريض مي باشد . نقشه بافت جديد شهر كه در قسمت شمال و شرق شهر در حال شكل گيري است به صورت شطرنجي مي باشد .
مشخص نمودن نحوه استفاده از اراضي :
براي اين كه بتوانيم يك نگرش واقعي از تقسيم و توزيع و تخصيص كاربري هاي مختلف از اين شهر داشته باشيم اراضي شهر را به دو بخش تقسيم مي كنيم : 1 ـ آن قسمت از اراضي كه كاربري شهري داشته و به آنها فضاي خالص و مفيد شهري اتلاق مي گردد . اين فضاها عبارتند از : فضاي مسكوني ، فضاي آموزشي ، بهداشتي و بهزيستي ، درماني ، تأسيسات و تجهيزات شهري ، تجاري ، ورزشي ، اداري ، صنعتي و نظامي و انتظامي ، مذهبي و فرهنگي ، حمل و نقل . مجموعاٌ فضاهاي خالص شهري --- هكتار وسعت دارد كه --- در صد از كل شهر را در برمي گيرد . سهم سرانه ي فضاهاي خالص شهري --- متر مربع است و تراكم جمعيت در فضاهاي خالص شهري --- نفر در هكتار است . 2 ـ حدود --- هكتار از اراضي شهري به زمين هاي باير ، مزروعي ، گورستان و فضاهاي باز و باغات اختصاص دارد . سهم سرانه اين قبيل اراضي --- متر مربع مي باشد . با توجه به اين كه سطح كل شهر حدود 240 هكتار مي باشد سهم سرانه ي هر شهروند --- متر مربع و تراكم جمعيت در فضاي كل شهر --- نفر در هكتار مي باشد .
منابع آبي نشتيفان :
با توجه به اين موضوع كه شهر نشتيفان بر روي دشت خواف واقع شده است ، بنابراين منابع آبي آن از اين دشت تأمين مي شود . منابع آبي شامل دو بخش هستند : 1 ـ منابع آب سطحي : شهر نشتيفان به علت قرار گرفتن در ناحيه گرم وخشك داراي بارندگي هاي فصلي مي باشد بنابراين رود خانه اي شنيه رودخانه هاي مناطق ديگر ندارد و تنها يك رودخانه ي فصلي در حاشيه جنوب وجنوب غربي شهر وجود دارد كه معمولاٌ خشك است . همچنين يك مسيل و سيل بند در شمال و شمال غربي شهر ديده مي شود كه در مواقع بارندگي آب حاصل از بارندگي را از شهر خارج مي كند .
2 ـ منابع آب زيرزميني : شهر نشتيفان داراي 2 حلقه چاه عميق مي باشد كه آب شرب شهر را تأمين مي كند ، كه يكي از اين چاه ها اصلي بوده و در حال حاضر از آن استفاده مي شود و ديگري رزرو بوده و هنوز در مدار قرار نگرفته است . ميزان مصرف روزانه از چاه ، 7 ليتر در ثانيه يا 8/604 متر مكعب در شبانه روز است كه تعداد 1500 مشترك از آن استفاده مي كنند و سرانه ي مصرف 12 متر مكعب در ماه براي هر خانوار است . همچنين نشتيفان داراي 5 قنات مي باشد كه به قنات هاي پنجگانه معروف مي باشند . طول اين قنات ها 3 الي 5 كيلومتر است و از پايين جاده خواف شروع مي شوند و به موازات خيابان ورودي شهر حركت مي كنند . اين قنات ها عبارتند از : 1 ـ قنات شميران : در غرب شهر واقع است و به سمت شمال در حركت است . آب دهي اين قنات 9 ساعت است . 2 ـ قنات آب ده : اين قنات در خيابان خيام شهر نشتيفان واقع است و از شمال شرقي تا جنوب غربي شهر ادامه دارد . آب دهي اين قنات 10 ساعت است . 3 ـ قنات مير اندام : اين قنات از شمال شرقي به سمت مركز شهر ( گورستان ) در جريان است و با بلوار محمد رسول ا000 تقاطع پيدا مي كند و آب دهي آن 5/7 ساعت است . 4 ـ قنات فروندان : جهت اين قنات از غرب به سمت جنوب شرقي شهر است و آب دهي آن 8 ساعت است . 5 ـ قنات بهناب : اين قنات در جنوب شرقي شهر واقع است و ميزان آب دهي آن 9 ساعت است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر