شناسنامه فرهنگي اجتماعي شهرستان خواف 1

شناسنامه خواف مشخصات كلي شهرستان سال تأسيس جمعيت مساحت تعداد بخش تعداد شهر تعداد دهستان تعداد روستا فاصله تا مركز استان كمتر از 20 خانوار بالاي 20 خانوار خالي از سكنه خواف 1368 110378 9797 4 5 8 5 79 3 240 پيشينه تاريخي شهرستان (وجه تسميه – حوادث مهم تاريخي مستند و.... ) جغرافي دانان اسلامي مانند ياقوت حمومي در معجم البلدان ،بغدادي در الاصلاح مقدس در احسن الاتقاسيم،حمداله مستوفي در نزهت القلوب ،حافظ ابرو در جغرافياي تاريخي ، قزويني در آثار البلاد ،ابوالفضل بيهقي در تاريخ بيهقي و خيلي از منابع ديگر تاريخي اين واژه شكل (خواف) كه خاف خوانده مي شود نوشته اند ولي تنها اين رسته صاحب اعلاق النقيه در سال 290 هجري قمري ضمن برشماري ولايات نيشابور ،خواف را (خواب)  و ولتدانج هم كه اطلاعات خود را از اينگونه منابع جمع آوري كرده خواف را (خواب قديم) مرقوم داشته ولي دليلي بر اينكه خواف را قبلاً (خواب) بوده نياورده است . از مهمترين حوادث تاريخي :  1- تبعيد آيت اله مدرس به شهرخواف در دوران رضا خاني 2- مهاجرت بعضي از  مردم اين ديار در واقعه كشف حجاب  رضا خاني به كشور افغانستان است. ازوقايع تاريخي خواف در صدر اسلام و هجوم مسلمانان به خواف و مقاومت سنگانيها و نشتيفانيها و  نتيجه عقب راندن لشكر اسلام طي چند مرحله تا كرمان و بندرعباس كه نهايت كمك براي مسلمانان  رسيده و به محاصره درآمدند كه نهايت از قشم مجبور به مهاجرت به هندوستان شدند و شهري بنام  سنجان بياد  سنگان در هند بنا و تاكنون زبان فارسي را پاس داشته و به آيين ايراني خويش زرتشت پايبندند. از هجوم چنگيز مغول به خواف ومقاومت و پايداري نشتيفانيها ازجمله اميران دلاور و  رشيد(اميرمظفر - امير مبارزالدين امير شجاع الدين و امير بدرالدين و....) ومقابله نابرابر و اما  جانانه آنان كه نهايت به ترك موطن و عقب نشيني به ارتفاعات كرمان و يزد و ميبد و نهايت  تصرف  و نجات جنوب شرق و غرب ايران تا بغداد و تبريز و همدان وبالغ بر صد سال  حكومت  آباداني و عدالت و امنيت كه حتي در زمان صدارت شاه شجاع (شينگن ايران ) تيمور لنگ اجازه  تعارض به ايران را به خود نداد اما پس از فوت وي با تفرقه بين فرزندان وي توانست ايران را  اشغال نموده و كل خاندان امير مظفر را قتل عام نمايد. از خون ريزي و قتل عام صفويان در منطقه و از قتل عام سنيان به دست كافر ملك مهدوم  و تركمن  تازيها به منطقه يادي نشده است. مدعوين به ثبت شناسنامه خواف يا شيعه بوده يا افراد مورد پسند و قبول آنان كه از ظلم و جور   ملاهاي صفوي كه كمر همت به قتل ايرانيان الخصوص سنيان بسته اند وباعث  مهاجرت به ديگر بلاد براي رهايي جان و ناموس گشته اند اشاره ننموده و فقط  تبعيد نوچه استعمار انگليس مدرس را پرچم و علم اهم تحولات و اخبار تاريخي  خواف قلمداد نموده و  از جايگزيني شيعه هاي بهلولي - زنگنه ها - خفاجه ها -   اعراب و جوانشيريها كه براي تغيير بافت جمعيتي اهل سنت طي دوه هاي متفاوت انجام و  اسكان داده شده اند  افشاگري ننموده اند جغرافياي شهرستان جغرافياي طبيعي آب وهوا(كليات ، ميانگين  بارش ، دما،...) اين شهرستان داراي آب و هواي گرم و خشك و بادهاي موسمي120روزه ميباشد وحد اكثروحداقل درجه هوا درايستگاه هواشناسي خواف به ترتيب 42و11درجه سانتي گراد اندازه گيري شده است و متوسط درجه هوا بالغ بر 18 درجه سانتي گراد مي باشد ارتفاع از سطح دريا 950 متر بوده و ميزان متوسط بارندگي 160 ميلي متر مي باشد. ناهمواري ها (كوهها ، رودخانه ها و دشت هاي مهم) 1- ارتفاعات كيبر 2- ارتفاعات سينا3- ارتفاعات شاسكوه ، رودخانه ها: مهمترين رود مشهور رود شور است كه از ارتفاعات دشت خضري و قاين سرچشمه گرفته و پس از پيوستن به كال تيغ آب و چاه رود از جنوب غربي دشت و از  مسير روستاي حسين آباد به كالشور زوزن ريخته و به هرير رود افغانستان مي پيوندد. مراكز شهرستان هاي مجاور (با ذكر جهات اربعه و فاصله) از شمال:  شهرستان رشتخوار با60 كيلومترفاصله                      از غرب: شهرستان گناباد با110 كيلومترفاصله از جنوب:  شهرستان قائن با140 كيلومترفاصله                          از شرق: كشورافغانستان. با 90 كيلومترفاصله جغرافيای انساني جمعيت شهري جمعيت روستايي        درصدجمعيت با سواد گويشها مرد زن مرد زن 52514 21459 فارسي ، بلوچي ، بهلولي 12235 11679 33679 34565 -       رشد جمعيت : سطح تقسيماتي سرشماري سال 65 سرشماري سال 75 سرشماري سال 85 ملاحظات(الحاق وانتزاعها و...) شهرستان 89220 92158 110378 تا سال 86 جزء شهرستان تربت حيدريه بوده است جلگه زوزن - 16485 19072 - سنگان - 15802 20081 - سلامي - جزء بخش مركزي بوده 29841 در سال 75 جزء بخش مركزي بوده مركزي - 35957 41384 - -       اطلاعات تفصيلي بخشها : نام بخش مركز بخش فاصله تا مركز شهرستان جمعيت مركز بخش سال تأسيس تعداد روستاي بالاي 20 خانوار كمتر از 20 خانوار خالي از سكنه مركزي خواف - 21846 1368 21 2 - سنگان شهر سنگان 20كيلومتر 22000 1368 10 - - جلگه زوزن قاسم اباد 60 كيلومتر 4018 1372 23 3 1 سلامي سلامي 25 كيلومتر 6500 1382 25 - 2