نشتیفان

دم دمای صبح بود که از تربت حیدریه به طرف خواف حرکت کردم و از آنجا به نشتیفان رفتم، نشتیفان شهر کوچکی است باحدود۶۷۰۰نفر جمعیت نشتیفان به علت شدت بادهای موسمی در این روستا است و لااقل شش قرن است که به این نام خوانده می شود و چون در معرض طوفان های بسیار شدید بوده و در ابتدا به آن « نیش طوفان » و کمی بعد « نشتیفان » و هم اکنون نشتیفان می گویندنشتیفان با طول جغرافیایی َ۱۰ و ۶۰ و عرض جغرافیایی ۲۶و ۲۴ در فاصله ۲۰ کیلومتری شهرستان خواف در حاشیه اراضی پست که به کویر منتهی می شود در شیب ملایم یکی از آبرفتهای رود کال شور قرار دارد .

از شمال به کوههای باخرز و از جنوب به روستاب بیاس آباد ، محمد آباد ، بهدادین و از شرق به روستای برآباد و شهر سنگان و از غرب به اراضی کلاته ها منتهی می شود .

محدوده قانونی آن بر اساس نقشه ترسیمی۸/۱۴۲۳۹هکتار ، مساحت منابع آن ۰۵/۱۳۸۳۳۹ هکتار و بقیه آن به میزان ۷۴۲/۴۰۰ مستثنیات قانونی می باشد .

فاصله نشتیفان از مرکز استان km ۳۱۷ و فاصله آن تا مرز افغانستان km ۳۰ است .

جاده تربت حیدریه – تایباد از فاصله ۴ کیلومتری شمال نشتیفان می گذرد .

در سه راهی نشتیفان جاده قاین از آن جدا می شود . منطقه مسکونی روستا در ۳تا ۴کیلومتری این جاده قرار دارد و این تنها جاده آسفالته ی است که از کنار نشتیفان می گذرد و در واقع راه ورودی آسفالت روستا است .

.

نشتیفان مردمی خونگرم و مهمان نواز دارد این شهر که تازه دارای شهرداری شده است به وضوح پیداست که شهردار فعالی دارد از اولین خیابان که به طرف بازار کوچک آن حرکت کردیم متوجه شدم خیابان تازه قیرپاشی شده و آماده آسفالت است به سمت آسابهای بادی که از مشهورترین اماکن دیدنی هستند رفتیم آسیاب های بادی فراوانی توجهم را جلب کرد که به فرم وفن ویژه ای ساخته شده است که مطئناً از ابتکارات صنعتی همین مردم می باشد . آسیاب های موجود که نمودار کامل یک صنعت ناوابسته این دیار می باشند آقای راهبان که از اقوام نزدیک ، راهنما و میزبان خوش صحبتی است می گوید این آسیابها دارای قدمتی دیرینه است . حداقل مردهای کهن سال این شهر یاد نمی دهند که این آسیابها در زمان آنان ساخته شده باشد و صاحبان آنها اظهار می دارند که از طریق ارث از پدرانشان مالک آن ها شده اند جلوتر روی تابلویی نوشته شده که در دوران صفوی ساخته شده اند(والله اعلم) مهمترین بادهایی که به نظر مردم روستا شناخته شده می باشد عبارتند از : بادهای ۱۲۰ روزه ( شمال شرقی ) : این بادهای معروف که اهالی به آن ها باد کوه یا سیاه باد می گویند . بدلیل چرخش آسیابادها در گذشته از اهمیت زیادی برخوردار بوده است . این بادها در دوره گرم سال یعنی از ۱۵ خرداد تا ۱۵مهر ماه به مدت ۱۲۰ روز از ارتفاعات شمال شرقی ایران به سرزمینهای جنوب شرقی ایران می وزد که تاثیرات عمده از خود برجای می گذارد . مشخصه اصلی این بادها یعنی تداوم زیاد و سرعت ، بهره گیری از این باد را امکان پذیر ساخته است . سرعت زیاد که گاهی ۱۲۰ کیلومتر در ساعت می رسد نیروی زیادی ایجاد می کند که در صورت مهار آن انرژی زیادی در اختیار مردم قرار می گیرد . آسیابادها بر همین مبنا ایجاد گشته اند تا علاوه بر نشان دادن توانایی های بشر مشکلات زندگی او را کاسته و آرامش و آسایش او را فراهم سازد . به هر جهت مهمترین و پر اهمیت ترین جریان هوایی در منطقه همین بادهای ۱۲۰ روزه است که همه زوایای زندگی ساکنین این منطقه را تحت تاثیر قرار داده است .



پس ازآن به مسجد جامع مسجد جامع شیخ زین الدین تنها مسجد جامع شهر می رویم با شخصی که معلوم است اطلاعات زیادی دارد سر صحبت را باز میکنیم میگوید این مسجد در سال۶۴۰ هجری قمری ساخته شده که چند با نیز بازسازی شده است و همچنین ادامه می دهد این شهر که ۱۰۰درصد مردم آن سنی مذهب هستند دارای ۱۲ مسجد به نامهای:

1) مسجد جامع شیخ زین الدین

2) مسجد النبی (ص)

3) مسجد حضرت محمد (ص)

4) مسجد حضرت ابوبکر صدیق (رض)

5) مسجد حضرت عمر فاروق (رض)

6) مسجد حضرت عثمان (رض)

7) مسجد حضرت علی (ع)

8) مسجد حضرت فاطمه (س)

9) مسجد حضرت حمزه (رض)

10) مسجد حضرت بلال (رض)

11) مسجد حضرت ابراهیم (ع)

12) مسجد حوزه علمیه تعلیم القرآن

میباشد.

پس از اطلاعات جالبی که به ما میدهد به سمت کوچه باغهای نشتیفان میرویم کوچه باغهای باریک و پرپیچ که پستی و بلندیهای زیادی دارند و این قضیه به زیبایی این کوچه ها افزوده است کشاورزی اینجا بیشترتوتون ، سیر ، پسته ، گندم و شبدر است که سال به سال از کشت این محصولات کاسته شده و جای خود را به انواع نهال می دهد و آب کشاورزی از 5 قنات به نامهای: آب ده،میر اندام،شمیران ( شمرو، )بهناب و پروندان تامین می شود .




همراه با آقای راهبان در مناطق مسکونی و کوچه های خاکی و باریک قدم می زنیم و در موقع ظهر که وقت ناهار هم هست به شرکت طوفان کویر که در جوار منزل آقای راهبان است می رسیم اومیگویدحمل و نقل بار در نشتیفان به گذشته های دور بر می گردد . از قدیم الایام مردم نشتیفان مردمی تاجر پیشه بوده اند و با استفاده از شتر بار و کالاهای تجاری را به روستاها و شهرهای دور و نزدیک می برند . آنها محصولاتی از قبیل نخود ،گندم ، جو ، پشم ، کرک ، ادویه ، قند و ... به مناطق همجوار و حتی مناطق دور دست مثل زاهدان ، زابل ، بندرعباس و حتی شهرهای مرزی افغانستان و پاکستان می بردند و محصولاتی از قبیل خرما و سایر مایحتاج نشتیفان و همچنین نیازمندیهای دیگر نواحی همجوار را تامین می کردند . به طوری که اقوامی که در گذشته کاروانهای شتر داشته اند امروزه از بزرگ ترین کامیون داران هستند و در واقع نشتیفان امروزه همان نقشی را دارد که در گذشته داشته است . با این تفاوت که در گذشته از شتر استفاده می کرده و امروزه با پیشرفت تکنولوژی از کامیون استفاده می کنند . اولین کامیون در سال ۱۳۳۰ وارد نشتیفان شد و در حال حاضر شهر نشتیفان با تعداد زیادی کامیون حرف اول را در حمل و نقل منطقه می زند .

حدود ۲۵درصد از مردم نشتیفان از راه رانندگی و کامیون داری امرار معاش می کنند . هم اکنون حدود ۲۰۰ دستگاه انواع کامیون و تریلی در شهر نشتیفان وجود دارد . برای سازمان دهی وضع رانندگان ابتدا سه شرکت حمل و نقل به نام های طوفان کویر ، دل نمک و بهمن در نشتیفان شروع به کار کردند . اما فقط شرکت طوفان کویر توانست به کار خود ادامه دهد و هم اکنون تنها شرکت حمل و نقل فعال در نشتیفان است .

و در روز بعد که جمعه بود از کانال بزرگ و طبیعی که از وسط شهر می گذرد بازدید کردیم و سپس به تنها پارک شهر که پارک نقلی کوچک و زیبایی بود رفتیم تا از زیبایی آن استفاده کرده و استراحتی هم بکنیم و پس از آن به منزل برگشتیم تا خودمان را برای ادای نماز جمعه آماده کنیم و... به مسجد جامع رفتیم جایی برای سوزن انداختن نبود !نماز جمعه با شکوهی برگزار شد در جامعه اسلامی دین تنها یک نهاد محسوب نمی شود . بلکه زیر بنای همه نهادها است که در اقتصاد ، سیاست و خانواده و حتی نهادهای تفریحی نیز بر مبنای دین استواراست . تفاوت عمده ای که این نهاد با دیگر نهادها دارد این است که بر خلاف دیگر نهادها که در نتیجه پیچیده شدن زندگی اجتماعی و نیازها و گرایش های فطری آدمی توسط خود انسان ها ایجاد شده اند . دین مبتنی بر وحی است . دین زمینه ایجاد برخی تشکیلات و سازمان های ویژه است که به مجموع آن نهاد مذهب می گویند . تمام ساکنین نشتیفان از لحاظ مذهب اهل سنت و پیرو امام ابو حنیفه می باشند که از پایبندی بالایی نسبت به اعتقادات و مراسم مختلف مذهبی برخوردارند . و پایگاه اصلی این مراسم در مساجد است به همین خاطر مساجد نشتیفان همیشه شلوغ است و مکانی برای عبادت وشور و مشورت برای یک زندگی ایده ال ،از مسجد که خارج شدیم بازار میوه سیاری راه افتاده بود خرید کوچکی کردیم و به منزل رفتیم و ....همان روز به ایرانشهر برگشتم.