ریزش مو

ریزش موی شدید تأثیر عمیقی بر زندگی افراد می‌گذارد چون نه تنها از لحاظ زیبایی نامطلوب است بلکه باعث می‌شود اعتماد به نفس فرد از بین برود.
همین الان اگر می‌توانستید نگاه دقیقی به کله خودتان بیندازید، می‌دیدید که حدود 90 درصد موهای سر دایماً در حال رشد هستند (که این مرحله حدود 2 تا 6 سال طول می‌کشد) و 10 درصد موها هم در مرحله استراحت قرار دارند که (آن هم بین 2 تا 3 ماه به طول می‌انجامد) در نهایت، موها در انتهای مرحله استراحت خود مي‌ریزند. ریزش حدود 50 تا 100 تار مو در روز طبیعی است و سپس موی جدیدی از همان فولیکول جایگزین موی ریخته‌شده می‌شود. موی سر حدود یک سانتی‌متر در ماه رشد می‌کند.
یک راه ساده و عملی که افزایش ریزش مو و نیز شدت آن را نشان می‌دهد، کشیدن مو است. در این روش یک دسته مو که شامل حدود 50 الی 100 تار مو می‌شود را در دست می‌گیریم و به ملایمت می‌کشیم. اگر فرد روز قبل استحمام نکرده باشد در حالت طبیعی حداکثر 4 تا 5 تار مو کنده می‌شود، اگر تعداد موهای کنده شده بیش از این مقدار باشد می‌توان گفت ریزش مو غیر طبیعی است.
مو از موادی مشابه مواد ناخن انگشتان ساخته شده است. بنابراین همین اول کار می‌شود فهمید که خوردن مقادیر کافی پروتئین مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، پنیر، حبوبات وغلات برای داشتن موی سالم ضرورت دارد. بعضی از عللی که سبب ریزش مو می‌شوند (مثل عوامل ژنتیکی)، غیر قابل تغییرند؛ ولی مسائل دیگری مثل رژیم غذایی نامناسب به راحتی قابل اصلاح است. در واقع عوامل تغذیه‌ای و شیوه زندگی نقش کلیدی در ریزش مو دارند.
موها چرا می‌ریزند؟
زایمان - زنان در هنگام بارداری موی سرشان زیاد می‌ریزد. ولی پس از زایمان مو وارد مرحله استراحت می‌شود و در طی 2 تا 3 ماه بعد از زایمان ریزش موی آن‌ها افزایش می‌یابد.
بیماری‌ها - 4 هفته تا 3 ماه بعد از تب طولانی یا عفونت شدید، ریزش مو زیاد می‌شود. بیماری‌های غدد درون‌ریز (هورمونی) مانند دیابت کنترل‌نشده یا بیماری‌های تیرویید (پرکاری و کم‌کاری تیرویید) نیز باعث ریزش مو می‌گردند. بیماری‌های کلیوی و کبدی و بیماری لوپوس نیز سبب ریزش مو می‌شوند. اختلال تعادل هورمونی که در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شاهد آن هستیم هم می‌تواند در زنان و دختران جوان سبب ریزش مو ‌شود.
داروها- داروهایی مانند ایزوترتینوئین (برای درمان آکنه)، لیتیوم (برای درمان اختلال دوقطبی در روان‌پزشکی) و قرص‌های لاغری که دارای آمفتامین هستند باعث ریزش مو می‌شوند.
داروهای شیمی‌درمانی، شناخته‌شده‌ترین داروهایی هستند که باعث ریزش مو می‌شوند و 1 تا 3 هفته پس از شروع شیمی‌درمانی اثر می‌کنند. بیمار ممکن است تا 90 درصد موی خود را از دست بدهد ولی پس از درمان رشد مو دوباره آغاز می‌شود. بعضی از سرطان‌ها مانند لوسمی و لنفوم حتی قبل از شروع درمان سبب ریزش مو می‌شوند. داروهای رقیق‌کننده خون (ضد انعقادها) و داروهای ضد افسردگی و مصرف زیاد ویتامین A نیز ریزش مو را افزایش می‌دهند. قرص‌های ضد بارداری (شروع یا قطع مصرف آن‌ها) نیز سبب ریزش مو می‌شوند.
عفونت قارچی- در این بیماری که از قدیم به کچلی معروف بوده‌، نواحی کوچکی از پوسته‌ریزی بر پوست سر مشاهده می‌گردد. موهای شکسته‌شده، قرمزی، التهاب و حتی خونریزی‌های کوچکی در این ناحیه دیده می‌شود. این بیماری مسری بیشتر در کودکان شایع است و با درمان خوراکی بهبود می‌یابد.
استرس‌های بزرگ- بعضی اتفاقات و استرس‌های عمده می‌توانند به طور موقت چرخه رشد مو را تغییر دهند. به عنوان مثال استرس و زایمان و جراحی یا بیهوشی می‌توانند چرخه رشد مو را موقتاً متوقف کنند و معمولاً شخص تا چند ماه متوجه ریزش موی خود نمی‌شود. این نوع از ریزش مو خودبه‌خود اصلاح می‌گردد.
آلوپسی آره‌آتا- یک بیماری خود‌ایمنی است که در آن فولیکول‌های مو توسط سیستم ایمنی خود شخص تخریب می‌شوند (در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی به طور اشتباه، سلول‌ها و بافت‌های سالم شخص را مورد حمله قرار می‌دهد) و سبب ریزش موی سر یا حتی ریزش مو در جاهای دیگر بدن می‌شود. معمولاً آلوپسی آره‌آتا از یک یا چند لکه کچلی کوچک و گرد بر روی پوست سر شروع می‌شود و می‌تواند به سمت ریزش کامل مو پیشرفت کند، گرچه این اتفاق بسیار نادر است. این بیماری در هر دو جنس و در هر سنی دیده می‌شود. گاهی پس از 6 ماه تا 2 سال مو‌ها مجدداً رشد می‌کنند.
تریکوتیلومانیا- یک اختلال روانی است که شخص مرتب موی خود را می‌کشد که نتیجه آن لکه‌های بدون مو روی سر خواهد بود. به مرور مناطق کچلی و موهای آسیب‌دیده با طول‌های مختلف دیده می‌شود. افرادی که دچار تریکوتیلومانیا هستند معمولاً نیاز به مشاوره با روان‌پزشک یا روانکاو دارند.
مواد آرایشی و آرایش نامناسب مو- فر، رنگ، دکلره و صاف کردن مو سبب آسیب‌هایی مانند شکسته شدن و ریزش موقتی مو می‌شود. سفت بستن مو به نحوی که باعث ایجاد کشش بر روی سر شود می‌تواند آلوپسی کششی ایجاد کند که اگر این نحوه بستن مو ادامه یابد باعث آسیب فولیکول‌های مو و در نتیجه کچلی دایم می‌شود. شامپوی بد، سشوار کردن بیش از حد و برس زدن نامناسب مو هم از جمله علل دیگر ریزش مو هستند.
تغذیه نامناسب- یکی از علل ریزش مو مصرف ناکافی پروتئین، ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز است. کم‌خونی فقر آهن نیز اغلب سبب ریزش مو می‌شود. توضیحات کامل در این باره را در قسمت تغذیه‌ای همین مقاله بخوانید.
ریزش موی مردانه و مشکلات هورمونی- شایع‌ترین علت ریزش در مردان آلوپسی آندروژنیک است که به آن ریزش مو با الگوی مردانه گفته می‌شود. عوامل مختلف هورمونی و ژنتیکی در این وضعیت نقش دارند. در بعضی از مردان این ریزش مو از سنین نوجوانی آغاز می‌شود. همچنین در مردانی که از هورمون‌هایی مانند تستوسترون برای تناسب اندام استفاده می‌کنند نیز این نوع ریزش مو به وجود می‌آید. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند هورمون مردانه‌ای به نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT) که از تستوسترون ساخته می‌شود به فولیکول مو می‌چسبد و تحریک‌کننده اصلی ریزش مو است. DHT باعث می‌شود که فولیکول‌ها سریع‌تر وارد مرحله استراحت شوند و در نتیجه موهایی که از این فولیکول‌ها تولید می‌شوند در هر چرخه رشد نازک‌تر و نازک‌تر می‌گردند. گرچه ریزش مو برای بسیاری از مردان اهمیت دارد، در زنان مسأله‌ای بسیار جدی‌تر است. ریزش موی سر در زنان معمولاً در حدود 30 سالگی آغاز می‌شود و حدود 40 سالگی قابل رؤیت است و پس از یائسگی نیز میزان آن بیشتر می‌شود و معمولاً به صورت نازک شدن تمام موها است، نه به صورت یک منطقه بدون مو بالای سر. خط رویش مو در زنان نیز در طی عمر پسرفت می‌کند.
شایع‌ترین نوع ریزش مو در زنان هم به علت تغییرات هورمونی است. ریزش موی زنان ندرتاً به علل ژنتیکی است و بیشتر به علت اختلال تعادل هورمون‌ها و سایر تغییرات هورمونی، یائسگی (که زنان حدود 20 درصد موی سر خود را در این دوران از دست می‌دهند) یا داروهای ضد بارداری است.
ژنتیک و جنسیت - برای این دو تا عامل هیچ کاری نمی‌شود کرد. ژنتیک مخصوصاً برای آقایان، حرف اول را در ریزش مو می‌زند. یک فرضیه جدید معتقد است که اختلاف بین زنان و مردان در ریزش مو به خاطر زاویه فولیکول‌ها و تجمع سبوم است. زاویه رویش مو در پوست سر زنان اجازه می‌دهد که سبوم (روغنی که توسط پوست سر ساخته می‌شود) حرکت کند در حالی که زاویه موها در مردان به نحوی است که باعث تجمع سبوم می‌شود.
اکثر پزشکان عقیده دارند که اگر پوست سر شما چرب و موهای شما در حال نازک شدن هستند، شامپوی مرتب لازم است، زیرا می‌تواند سبب کاهش سبوم گردد. سبوم دارای میزان زیادی تستوسترون و DHT است که می‌توانند دوباره وارد پوست شوند و بر فولیکول مو تأثیر بد بگذارند.(منبع : پیک تندرستی)