بدون شک یکی از موضوعات جذاب و خواندنی در رابطه با موبایل اجرای برنامه های تلویزیونی ست ، خصوصا اگر این برنامه ها از سنخ برنامه های اصطلاحا آنالوگ معمول نبوده کیفیت و تصویر شفاف دیجیتالی پیش روی شما قرار بگیرد. تکنولوژی که به مدد آن استفاده از تلویزیون های دیجیتالی در وسایل قابل حمل نظیر موبایل ها، امکان پذیر می شود DVB-HTV نام دارد که ثبت آن به عنوان یکی از امکانات گوشی ها به گذشته ای چندان دور هم بر نمی گردد که همین نو ظهور بودن شایعات فراوانی را پیرامون آن بوجود آورده است (بزرگترین نمونه آن را در گوشی مثل N92شاهد بودیم). در ادامه به بررسی کامل و جامعی پیرامون این تکنولوژی و گوشی های دارای آن ، می پردازیم.
dvb-htv-nokian92.jpg
بگذارید در همین ابتدای بحث یک نکته و غلط مصطلح را باز نماییم و آن هم ساپورت این تکنولوژی در ایران است، نکته اول در این باره این است که اولا این تکنولوژی ارتباطی با شبکه های دریافتی از ماهواره ندارد و شبکه هایی که بوسیله آن می توان دریافت نمود از سنخ شبکه های محلی ولی "دیجیتال" است که در ایران "وجود خارجی ندارد" نکته دیگر در رابطه با نحوه دریافت از ماهواره است که دوستان توجه بفرمائید تنها شیوه دریافت سیگنال مستقیم از یک ماهواره خواه برنامه های تلویزیونی باشد خواه سیگنال های رادیوئی و دیتا فقط و فقط شیوه د ی ش وL N B (Low Noise Booster) می باشد. لذا شایعات از این دست که مثلا می توان توسط گوشی مثل N92 به تماشای شبکه های ماهواره ای بصورت دریافت مستقیم، نشست از بنیان دروغ است (به شخصه به موردی برخوردم که شخصی ادعا می کرد به چشم خود این موضوع را دیده است). پس هنوز مدت زیادی باقی ست تا شاهد این پدیده در ایران باشیم.
همانطور که گفتیم تکنولوژی که بواسطه آن میتوان به چنین رویایی جامعه عمل پوشانید، DVB نام دارد که بایستی پیش از هر صحبتی کمی در رابطه با خود این فناوری صحبت کنیم.
DVB یا Digital Video Broadcasting فناوری ارسال تصاویر بر پایه استاندارد MPEG-2 است که تحت عنوان تلویزیون دیجیتال مدتی ست در چندین کشور جهان مورد استفاده قرار می گیرد و کارکرد آن بدین صورت است که بجای شبکه های آنالوگ معمول، سیستمی مبتنی بر فناوری جدید دیجیتالی بکار گرفته می شود تا علاوه بر آنکه کیفیت تصاویر ارسالی در حد بسیار بالاتری قرار گیرد، بتوان سرویس های دیگری نیز بر این بستر ارائه داد بعنوان مثال در این سیستم می توان علاوه بر تصویر، خدمات دیگری نظیر: زیر نویس ، تله تکست ، صدای استریو و یا همه گیر (Surround)، ارائه برنامه پخش (EPG) و یا حتی انتخاب ابعاد صفحه (4:3 و یا 16:9) و چندین سرویس دیگر را در دسترس داشت که در مقایسه با سیستم کنونی پخش آنالوگ (البته منظور سیستم کنونی کشورمان است) چیزی فراتر از یک رویاست.
البته ذکر این نکته جالب است که بدانید این فناوری در اروپا متولد شده است و مثل همیشه آمریکا ساز خود را می زند چراکه همانند سیستم نچندان محبوب NTSC که مدتها در آمریکا استاندارد پخش تصویر بود ؛ در اینجا نیز فناوری جدیدی در این کشور بکار گرفته می شود که از قرار معلوم کوچکترین ارتباطی با DVB ندارد و نام آن نیز DTV ست که بر پایه استاندارد ATSC (Advanced Televison System Committee) شکل گرفته است که این یکی نیز ارتباطی با MPEG-2 ندارد. بگذریم.
و اما این فناوری DVB می تواند بر پایه چندین حامل (Bearer) کار کند که بر همین اساس چندین استاندارد مختلف برای این حامل ها شکل گرفته اند که بطور خلاصه می توان آن ها در شش دسته طبقه بندی کرد:
-DVB-S که استانداردی ست که بر پایه آن امکان ارتباط ماهواره ای بر بستر DVB صورت می گیرد که شبکه های ماهواره ای، نمونه ای از این استاندارد است.
-DVB-T که شبکه های دیجیتالی درون کشوری (که اینجا نیست!) از این استاندارد تبعیت می کنند
- PDH (Plesiochronous Digital Hierarchy) که تکنولوژی ست که در شبکه های مخابراتی برای انتقال میزان بسیار زیاد داده از درون ابزار آلات دیجیتال نظیر فیبرهای نوری و شبکه های ماکروویو استفاده می شود
- SDH (Synchronous Digital Hierarchy) که فناوری ست بر پایه STM-1 که در آن سرعت انتقال فریم ها به 155.5 Mb/s می رسد
- ATM (Asynchronous Transfer Mode) که این یکی را حتما شنیده اید برای انتقال اطلاعات در وسایل سیار نظیر موبایل ها استفاده می شود.
- و در نهایت CATV/SMATV
امیدوارم شنیدن این همه اسامی نامفهوم شما را از خواندن بقیه مطلب منصرف نکرده باشد (قول می دهم تکرار نشود!).
از میان همه این استاندارد ها نمونه ای که به بحث ما شباهت نسبتا زیادی دارد استاندارد DVB-T است که کارکرد آن در شبکه های دیجیتالی زمینی است (T=Terrestrail).
بعنوان مثال در نظر بگیرید که مثلا در انگلستان شبکه های تلویزیونی در حالت استاندارد از لحاظ فرکانسی در عرضی معادل هشت مگاهرتز منتشر می شوند که این موضوع آنها را در طبقه بندی استاندارد PAL قرار میدهد، حال بوسیله همین باند فرکانسی و استفاده از DVB-T می توان مسیر دیجیتالی معادل 24 Mbps را مهیا کرد که در این مسیر می توان تا شش کانال تلویزیونی دیجیتالی را راه اندازی کرد که در مقایسه با سیستم منسوخ PAL می توان آن را انقلابی در صنعت تلویزیون قلمداد کرد.
dvbh-transmitter.jpg
خب حالا با این پیش زمینه مختصر می توان بصورت مستقل به موضوع اصلی بحث یعنی DVB-H پرداخت. از لحاظ ساختاری همانگونه که پیش تر گفتیم، این فناوری تقریبا نمونه کاملی از تکنولوژی ارسال تصاویر دیجیتالی به شیوه زمینی ست(DVB-T) با این تفاوت که در وسایل متحرک و سیار نظیر موبایل ها و Mp3 Player ها مساله مهمی وجود دارد و آن هم استفاده بهینه از شارژ باتری ست چراکه اگر بخواهیم نمونه همان فناوری DVB-T را در موبایل ها به کار گیریم بعلت نیاز به اتصال مداوم فرستنده و گیرنده در این شیوه، چیزی نخواهد گذشت که باتری دستگاه بطور کامل از دست می رود.
بنابراین در شیوه جدید که DVB-H نام دارد در این روش تجدید نظر شده و فناوری جدیدی با نام Time Slicing در آن ابداع گردیده است که در آن در یک بازه زمانی کوچک بسته های حاوی اطلاعات که هرکدام تا 2 مگابیت اطلاعات در خود دارند، بسرعت منتقل می شوند و فقط در این زمان بسیار بسیار کوچک است که قسمت فرستنده فعال می گردد تا اطلاعاتی که هنوز در هوا هستند و به دستگاه نرسیده اند را در Buffer خود ذخیره کند که این اطلاعات می تواند هم بصورت زنده (Live Stream) و هم بعد از ذخیره شدن بطور کامل پخش گردد. بنابراین باتری در این فناوری به نسبت تکنولوژی DVB-T بسیار کمتر مصرف می گردد چون گیرنده فقط در لحظات دریافت این بسته های اطلاعاتی ست که در اصطلاح روشن (Switch-On) میشود که زمان بسیار کوچکی ست.
میزان انرژی که در این حالت می تواند توسط این روش اصطلاحا بازیابی شود بسته به تعداد سرویسی که در سیگنال ارسالی وجود دارد، متفاوت است ولی بعنوان مثال اگر در آن واحد 10 سرویس مختلف توسط این شیوه در حال انتشار باشد میزان صرفه جوئی در مصرف انرژی در قیاس با روش DVB-T می تواند تا 90 درصد نیز افزایش یابد که آن را روشی کاملا ایده آل جهت استفاده در وسایلی نظیر موبایل ها می نماید.
فرکانس هایی که سیستم DVB-H در آن کار می کند عبارتند از:
- VHF در باند فرکانسی 170 تا 230 مگاهرتز و یا ضریبی از آن
- UHF در باند فرکانسی 470 تا 862 مگاهرتز و یا ضریبی از آن
- L در باند فرکانسی 1.452 تا 1.492 گیگا هرتز
از نکات کاربردی و مهم در رابطه با طیف فرکانسی ارسالی در DVB-H این است که در آن می تواند یک یا چند سیگنال DVB-T نیز وجود داشته باشد که این نیاز به تعبیه یک فرستنده جداگانه برای ارسال های معمول خانگی را از بین می برد.
از زمان ارائه شدن این فناوری به بازار شاخه های مرتبط با آن نیز شکل گرفته اند که از آن میان می توان به عناوینی نظیر :
- DVB-IPDC که ارائه اینترنت را بر این بستر فراهم می کند
- DVB-H2
- DVB-SH
- و...
که از این میان شاید جالب ترین آنها DVB-SH باشد که در آن با تلفیق تکنولوژی بکار رفته در رادیوی ماهواره ای (Satellite Radio) و فرستنده های زمینی قرار است که سیستمی در باند فرکانسی S مهیا شود که شبکه های ماهواره ای نیز بر این بستر ارائه شوند که البته هنوز در مرحله آزمایش و تحقیق به سر می برد و جالب است بدانید که شرکت Sagem یکی از پیشرو ترین شرکت ها در این زمینه است.
dvb-htv-framestructure.gif
DVB-H در چندین شهر و کشور جهان مدتی ست که در حال ارائه سرویس است که از آن میان می توان به ایرلند ، انگلستان ، مالزی ، سنگاپور ، هلسینکی، برلین ،پیتسبورگ ، پاریس ،مادرید ، سیدنی ، آفریقای جنوبی ،تایوان ، بروکسل ، برن ، وین ، نیوزلند، فیلیپین و بوداپست اشاره کرد که البته لیست کامل شهرها و کشورهای دارای این فناوری در سایت رسمی DVB-H به نشانی http://www.dvb-h.org/services.htm موجود است.
و اما گوشی هایی که توانائی ساپورت این فناوری را دارندعبارتند از:
Gigabyte : مدلهای Gsmart t600 و Gsmart q60
LG : مدلهای U900 و KU950
Nokia : مدلهای 7710 ،N92 و N77
Samsung : مدلهای SGH-P910 ، SGH-P920 ،SGH-P930 ،SGH-P940 و SGH-F510
Philips : مدل HotMAN 2
Sagem : مدل My Mobile TV
ZTE : مدل N7100
که شاید بغیر از N92 از نوکیا انتظار مشاهده دیگر مدل ها در ایران انتظاری کوتاه نباشد که با توجه به عدم ساپورت این قابلیت در ایران، وجود یا عدم وجود آنها در اینجا آنچنان تفاوتی هم نمی کند.(تصاویر تعدادی از این گوشی را در اینجا می توانید ببینید)
امیدوارم خواندن این مقاله نچندان خواندنی کمی شبهات پیرامون این فناوری نوین را برطرف کرده باشد و در جهت شناسائی قابلیت های آن قدم های کوچکی بر داشته باشد.
پی نوشت 1: از تاریخ 23 اسفند 1386 این سیستم بطور محدود در تهران با پشتیبانی از پخش 10 کانال تلویزیونی داخلی و خارجی جمهوری اسلامی آغاز به کار کرد
توجه: این مقاله بطور اختصاصی برای writeage.com نوشته شده است. درج تمام یا قسمتی از این مطلب، تنها با ذکر نام سایت و آدرس دقیق این صفحه مجاز است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر