کبد چرب

مترجم دکتر نگار اصغربیک


کبد بزرگترین عضو در بدن است. کبد در قسمت بالایی راست شکم زیر دنده ها یافت می شود. کبد یک عضو بسیار پیچیده است و عملکردهای بسیاری دارد. آنها شامل موارد زیر هستند:


· ذخیره انرژی به شکل قند (گلوکز)


· ذخیره ویتامین ها، آهن و مواد معدنی دیگر


· ساخت پروتئین ها شامل فاکتورهای انعقاد خون، جهت سالم نگه داشتن بدن و کمک به رشد آن


· پروسه بی اثر کردن سلولهای قرمز خون


· ساختن صفرا که برای هضم غذا مورد نیاز است


· متابولیزه کردن یا تجزیه بسیاری از داروها و الکل


· کشتن میکروبهایی که از طریق روده وارد بدن می شوند.


کبد بار سنگینی را برای بدن به دوش می کشد و تقریباً هرگز شکایت نمی کند. این عضو حتی یک قدرت جهت بازسازی خودش دارد. هنوز این عضو نباید برای اهدا داده شود، برخی بیماریهایی که بروز می کنند، از قبیل کبد چرب و استئاتوهپاتیت، ممکن است نشانه ای از آسیب باشند و می توانند به تخریب دایمی کبد منجر شوند.


کبد چرب چیست؟


کبد چرب همانی است که نام آن پیشنهاد می کند: ساخت چربی در سلولهای کبد. اگر چه این یک بیماری طبیعی نیست، چربی در کبد معمولاً به خودی خود هیچ تخریبی ایجاد نمی کند. هرچند، در برخی مواقع می تواند نشانه ای باشد که دیگر بیماریهای زیان بخش در کار هستند. کبد چرب ممکن است با التهاب مرتبط باشد یا به التهاب کبد منجر شود. این مسئله می تواند زخم و سخت شدن کبد را سبب شود. هنگامیکه زخم ایجاد شده گسترده می شود، سیروز گفته می شود و یک بیماری بسیار وخیم است. بنابراین ، مهم است که یک پزشک کاملاً یک بیمار با چربی در کبد آزمایش کند.


علت


منطقی به نظر می رسد که خوردن غذاهای چرب، کبد چرب ایجاد کند، اما این علت نیست. کبد نقش مهمی در متابولیسم یا تجزیه چربیها بازی می کند. چیزی در این پروسه متابولیسم اشتباه می شود اما هنوز معلوم نیست که چه چیزی سبب ساخت چربی در کبد می شود. مشخص است که چربی با تعدادی از بیماریها در کبد تجمع پیدا می کند. معمولترین آنها چاقی است. همچنین کبد چرب با دیابت ملتیوس، تری گلیسیرید بالای خون، و مصرف زیاد الکل مرتبط است. این حالت ممکن است با بیماریهای خاصی از قبیل سل و سوء تغذیه، جراحی بای پس روده برای چاقی، ویتامین A زیاد در بدن، یا کاربرد برخی داروها از قبیل والی پروئیک اسید(نام تجاری Depakene,Depakote) و کورتیکواستروئید(کورتیزون، پردنیزون) رخ دهد. گاهی اوقات کبد چرب به عنوان یک عارضه حاملگی رخ می دهد.


دیابت ملیتوس

داروهای خاص

لاغری

چاقی

تری گلیسیرید بالا در خون

دلایل کبد چرب

الکل

علایم و تشخیص


معمولاً هیچ علایمی وجود ندارد که برای بیمار محسوس باشد. در واقع، کبد چرب غالباً در طی یک آزمایش معمولی فیزیکی بر ملا می شود. ممکن است افزایشی در آنزیم های خاص کبدی در خون یافت شود و گاهی اوقات کبد مختصری بزرگ می شود. کبد چرب ممکن است هنگامیکه پزشک بیمار را برای بیماریهای دیگر ارزیابی می کند نیز کشف شود. به عنوان مثال، یک آزمایش اولتراسوند شکم که به دلایل دیگر انجام شده ممکن است چربی در کبد را نشان دهد. جهت اطمینان از تشخیص کبد چرب، پزشک ممکن است یک بیوپسی کبدی را توصیه کند. تحت بیهوشی موضعی، یک سوزن نازک به قفسه سینه راست پایینی وارد می شود. یک قطعه کوچک از بافت کبد با سوزن خارج می شود و تحت یک میکروسکوپ آزمایش می شود.


استئاتوهپاتیت چیست؟


واژه Hepatitis به معنای التهاب و تخریب سلول های کبدی است. Steato به چربی اشاره می کند. بنابراین، Steatohepatitis التهاب کبد مربوط به تجمع چربی است. مصرف بسیار زیاد الکل می تواند به کبد چرب و التهاب منجر شود که معمولاً هپاتیت الکلی گفته می شود. استئاتوهپاتیت شبیه هپاتیت الکلی است، اما می تواند در افرادیکه به ندرت الکل مصرف می کنند یا هرگز الکل مصرف نمی کنند رخ دهد. در این مورد، اغلب استئاتوهپاتیت غیر الکلی یا NASH گفته می شود. هم هپاتیت الکلی و هم استئاتوهپاتیت می تواند به تخریب شدید کبد و سیروز منجر شود.


مطالعات نشان داده اند که بسیاری از مردم که به میزان قابل توجهی افزایش وزن دارند استئاتو هپاتیت را بروز داده اند یا بروز خواهند داد. این بیماری می تواند با کاهش وزن سریع نیز رخ دهد. استئاتوهپاتیت به هورمونهای استروژن در برخی زنان مرتبط شده است. در مورد دیابت ملیتوس محققان معتقدند استئاتوهپاتیت ممکن است تنها در آن دسته از بیماران که دیابتشان به صورت مناسبی کنترل نمی شود توسعه یابد.


درمان


در موارد بسیاری، درمان کبد چرب و استئاتوهپاتیت به کنترل بیماریهای زمینه نیاز دارد. این ممکن است شامل کاهش تری گلیسیریدهای بالای خون، کنترل خوب دیابت، یا عدم مصرف الکل باشد. در برخی موارد، رفع بای پس روده از طریق جراحی برای چاقی مورد نیاز است.


از آنجائیکه اضافه وزن به میزان قابل توجهی مهمترین فاکتور حیاتی است، کاهش وزن کلید رهایی کبد از چربی است. این مسئله بخصوص در صورتی ضروری است که تخریب کبد در حال رخ دادن باشد، و نشانه های اولیه از زخم روی بیوپسی موجود باشد. تری گلیسیریدهای بالای خون و دیابت نیز با چاقی بدتر می شوند. بنابراین، هنگامیکه استئاتوهپاتیت با این بیماریها وجود دارد، افراد حتی فواید بیشتری از کاهش وزن بدست می آورند. کاهش وزن می تواند مشکل باشد. هرچند، باید انجام شود زیرا به صورت ثانویه ممکن است نهایتاً سیروز و نیاز به پیوند کبد وجود داشته باشد.
در حال حاضر، مطالعات بر داروهای خاصی از قبیل Actigall در حال پیشرفت است. این دارو بنظر می رسد که تخریب کبد را در مواردی از استائوهپاتیت کاهش می دهد. هرچند، اکنون اطمینانی وجود ندارد که این داروها چقدر کمک کننده خواهند بود. جهت تکرار نکته، کاهش وزن به میزان قابل توجهی مهمترین درمان است.

پیوند کبد


پیوند کبد اکنون یک نوع درمان پذیرفته شده برای تخریب شدید کبدی است. پیشرفتها در تکنیک های جراحی و کاربرد داروهای جدید جهت سرکوب رد پیوند میزان موفقیت را بهبود بخشیده است. استئاتوهپاتیت یکی از غیر معمولترین دلایل برای پیوند کبد است. هرچند، هر مرکز پیوند هر سال تعداد کمی پیوند در نتیجه این بیماری انجام می دهد. میزان زنده ماندن در مراکز پیوند با بیش از 90% با کیفیت زندگی خوب پس از بهبودی عالی است.


خلاصه


کبد چرب ساخت چربی در کبد است. چربی در کبد معمولاً تخریب کبدی ایجاد نمی کند. هرچند، حالات خاص دیگر و بیماریها می توانند با توسعه کبد چرب مرتبط شوند. تحقیق جهت آشکار کردن اینکه چه پروسه هایی ممکن است جهت شعله ور کردن ساخت چربی در کبد اتفاق بیفتند در حال انجام است. این بیماری معمولاً هنگامیکه علل زمینه درمان شوند یا برطرف شوند برگشت پذیر است. بیمارانیکه توصیه پزشکانشان را دنبال می کنند می توانند انتظار داشته باشند که یک کبد چرب یا استئاتوهپاتیت را معکوس و کنترل کنند.