خواص و درمان برنج

كلیات گیاه شناسی
برنج گیاهی است یكسله كه ارتفاع آن تا 1/5 متر میرسد ودر مناطق گرم و مرطوب و پرآب می روید . ساقه آن راست و برگهای آن بزرگ و نوك تیز است . هر سنبلك برنج دارای دنباله كوتاه و یك گل دارد . میوه آن بشكل خوشه ای متشكل از سنبلك ها درانتهای ساقه قرار دارد و یك دانه برنج در آن است شلتوك می نامند . برنج از غلات مهم است و تقریبا غذای اصلی نصف مردم كره زمین می باشد و منشا برنج از آسیا است و در حدود 3000 سال قبل از میلاد در هند و چین زراعت می شده است . برنج بعدا از آسیا به ژاپن ، سبلان و دیگر نقاط استوایی كره زمین راه یافت و در قرت هفتم میلادی مصریان نیز شروع به كشت آن كردند .
برنج انواع مختلف دارد و این انواع را تا حدود 150 نوع مختلف تخمین می زنند . نمونه های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران و نواحی گرمسیر فارس و اصفهان كاشته می شود .

بطور كلی دو نوع برنج وجود دارد :
نوعی كه دانه آن دراز و كشیده و باریك است كه بنام برنج صدری معروف است و دیگری كه دانه آن ریز و گرد می باشد و بنام برنج چینی یا ژاپنی شهرت دارد .
آن نوع برنجی كه ایرانیان و مردم بیشتر كشورها مصرف می كنند برنجی است كه شلتوك و پوسته خارجی آن گرفته شده است . رنگ اصلی برنج وقتیكه در پوسته است قهوه ای است و بنام برنج قهوه ای Brown Rice نامیده می شود .
برای بدست آوردن برنج سفید ،‌دانه های برنج را در دستگاههای مخصوصی می ریزند و این دستگاهها پوسته خارجی برنج را از آن جدا كرده و سپس با اصطكاك دادن برنج بدون پوسته با یكدیگر غشای خارجی آن نیز از بین می رود و برنج برنگ سفید و شفاف بدست می آید كه عاری از ویتامین ب 1 است و اشخاصی كه منحصرا از برنج تغذیه می كنند و غذای دیگری مصرف نمی كنند به بیماری بری بری Beri-Beri دچار می شوند .
بنابراین برای استفاده از تمام ویتامین ها و موادمعدنی برنج بهتر است كه از برنج قهو ه ای كه غشاء خارجی آن گرفته نشده است استفاده كرد ولی البته باید توجه داشت كه هضم برنج قهو های كمی مشكل تر از هضم برنج سفید می باشد .
یكیدیگر از انواع برنج نوع وحشی از آن است كه سیاه رنگ و باریك تر و دراز تر از برنج صدری است . این نوع برنج هم دارای مواد معدنی و ویتامین های بیشمار است ولی البته هضم آن كمی مشكل است وبهتر است كه مخلوط با برنج سفید بكار برده شود .

تركیبات شیمیایی:
در برنج ماده ای بنام اوریدین Oridine وجود دارد كه خاصیت ضد التهاب عصبی را داراست . برنج از لحاظ موا غذایی بسیار غنی است . البته همانطور كه گفته شد هنگانیكه پوسته قهوه ای آنرا می گیرند مقداری از ویتامین های خود را از دست می دهد . در جدول زیر وارد موجود در صد گرم برنج قهو ه ای و برنج سفید با هم مقایسه شده است.
مواد
مواد در صد گرم برنج قهو های در صد گرم برنج سفید
انرژی 360 كالری 362 كالری
آب 12 گرم 12 گرم
پروتئین 7/5 گرم 6/6 گرم
نشاسته 76 گرم 80 گرم
كلسیم 32 میلی گرم 25 میلی گرم
فسفر 220 میلی گرم 95 میلی گرم
آهن 1/6 میلی گرم 0/8 میلی گرم
سدیم 10 میلی گرم 5 میلی گرم
پتاسیم 215 میلی گرم 90 میلی گرم
ویتامین ب 1 0/35 میلی گرم 0/06 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/05 میلی گرم 0/03 میلی گرم
ویتامین ب 3 4/8 میلی گرم 1/5 میلی گرم
همانطور كه دیده می شود مقدار ویتامنی B1 در برنج سفید شده یك ششم و ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 بمقدر یك سوم برنج قهو ه ای یم باشد و مواد معدنی آن بمقدر بسیار زیادی كاهش می یابد .
پوست و یا شلتوك برنج كه در مراحل كوبیدن از آن جدا می شود سبوس برنج Rice Bran نامیده می شود كه آنهم منبع ویتامین ها و مواد معدنی است .

در صد گرم سبوس برنج مواد زیر وجود دارد :
انرژی 275 كالری
آب 9/7 گرم
پروتئین 13/5 گرم
چربی 15/5 گرم
نشاسته 50 گرم
كلسیم 75 گرم
فسفر 1400 میلی گرم
آهن 20 میلی گرم
پتاسیم 1500 میلی گرم
ویتامین ب 1 2/25 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/25 میلی گرم
ویتامین ب 3 30 میلی گرم
غشای قهو ه ای رنگ برنج نیز كه در اثر بهم سائیدن در دستگاههای مخصوص و یا در موقع شستن زیاد از برنج جدا می شود سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی و پروتئین است . جدول زیر مقدار مواد موجود در صد گرم این غشای قهو ه ای رنگ را نشان می دهد .
كالری 265
آب 9/8 گرم
پروتئین 12 گرم
چربی 12/8 گرم
نشاسته 60 گرم
كلسیم 70 میلی گرم
فسفر 1100 میلی گرم
آهن 16 میلی گرم
پتاسیم 715 میلی گرم
ویتامین ب 1 1/85 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/18 میلی گرم
ویتامین ب 3 28 میلی گرم

خواص داروئی:
برنج از نظر طب ایرانی ،‌معتدل و خشك است البته بستگی دارد آنرا چگونه درست كنید برنج آبكش شده سرد است و آب آن گرم در حالیكه برنج كته شده گرم است .
برنج دارای ماده ای بنام Amidon می باشد ولی از نظر اینكه ماده گلوتن آن كم است یعنی كاملا بهم نمی چسبد نان درست كردن از آن كمی مشکل است . در خاور دور از برنج نوعی الكل درست می كنند كه بنام ساكه معروف است كه سمیت آن از الكل معمولی كمتر است و بمصرف دارویی می رسد .
برنج غیر از اینكه یك غذای سهل الهضم است بسیار مقوی است و ضمنا خواص درمانی بسیاری را داراست كه به تعدای از آن اشاره می شود .
1)برنج قهو ه ای خاصیت ضد التهاب عصبی را دارد .
2)خوردن برنج تحریكات معده و روده را كم می كند .
3)از جوانه برنج نوعی مالت تهیه می شود كه بعنوان مقوی معده بكار می رود .
4)اگر برنج را در آب بپزید آب درمان كننده اسهال و اسهال خونی است .آب برنج را می توان به اطفال شیرخوار نیز داد .
5)برای شست و شوی زخم ها از آب برنج استفاده كنید .
6)آب برنج را می توان برای درمان ورم های روده ای و استفراغهای خونی بكار برد .
7)دم كرده ریشه و ساقه های زیر زمینی برنج برای زیاد شدن ترشحات ادرار مصرف می شود .
8)برای درمان تب ، بدن و سر را با در برنج كمپرس كنید .
9)برنج خواب آور است .
10) برنج تشنگی را برطرف می كند .
11)زیاده روی در خوردن برنج موجب ازدیاد وزن می شود .
12)خوردن برنج تولید اسپرم می كند .
13) برنج را اگر با شیر و شكر مخلوط كنید و بخورید بسیار مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می كند .
14)برای برطرف كردن دل بهم خوردگی و استفراغ برنج را با دوغ تازه بخورید .
15) اگر برنج سفید را در آّب خیس كنید آب آن برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است .
16)آب جوشانده برنج را كه آبكش می كنید دور نریزید با این آب جواهرات خود را بشوئید كه آنها را جلا می دهد
17)برای رفع التهاب پوست ، در برنج را با نشاسته یا پودر تالك مخلوط كرده و به پوست بمالید .
18)دانشمندان ثابت كرده اند كه خوردن برنج برای درمان فشار خون بسیار مفید است .
19)خوردن برنج ، قند خون را در حالت تعادل نگاه می دارد .
20)یكی از اطباء آمریكایی رژیم برنج را برای درمان فشار خون توصیه می كند او به بیماران تائید می كند كه برنج بدون نمك همراه با میوه های مختلف بخورند . البته هنوز دانشمندان نمی دانند كه در برنج چه ماده ای وجود دارد كه باعث پائین رفتن فشار خون می شود .
21)رژیم برنج برای اختلالات كلیوی مفید است .
22)رژیم برنج برای مبتلایان به بیماری سورای سیس Psorasis نیز بسیار مفید است .